"Η κόρη μου με έμαθε να παίζω μαζί της"

Συνέντευξη ψυχής από τον οικογενειακό θεραπευτή και ψυχοθεραπευτή κ.ΓιώργοΣτυλιαρά

Κύριε Συλιαρά, πόσο σημαντικό είναι σήμερα το παιχνίδι για τα παιδιά;

Όχι μόνο σήμερα, αλλά και από καταβολής κόσμου, το παιχνίδι είναι η πιο σημαντική και η πιο ωφέλιμη απασχόληση των παιδιών. Τα παιδιά με το παιχνίδι αναπτύσσονται σωματικά, ψυχικά και πνευματικά. Αποκτούν φαντασία, αυτοσχεδιάζουν, τολμούν, διασκεδάζουν, χαλαρώνουν, ξεκουράζονται, αναπτύσσεται η προσωπικότητά τους, γίνονται κοινωνικά, γνωρίζουν τον κόσμο, μαθαίνουν να ζουν. Το παιχνίδι δηλαδή δεν είναι κάτι δευτερεύον στη ζωή του παιδιού και αυτό χρειάζεται να το κατανοήσουν οι γονείς

Έχουν σήμερα τα παιδιά χρόνο για να παίζουν;

Σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, τα παιδιά σήμερα έχουν λιγότερο χρόνο για παιχνίδι. Και η τάση είναι να μειώνεται αυτός ο χρόνος. Το χρόνο του παιδιού τον κλέβουν σήμερα οι σχολικές υποχρεώσεις και η τηλεόραση. Αλίμονο, εάν τα παιδιά δεν έχουν χρόνο για να παίζουν. Οι γονείς επιβάλλεται να εξασφαλίζουν τον επαρκή χρόνο και τον κατάλληλο χώρο για το παιχνίδι των παιδιών.

Πόση ώρα μπορούν να παίζουν τα παιδιά;

Τα παιδιά μπορούν να παίζουν συνέχεια από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τα παιδιά δεν κουράζονται όταν παίζουν, κουράζονται όταν είναι ακίνητα . Το παιχνίδι χαλαρώνει και ξεκουράζει τα παιδιά.

Πόση ώρα μπορούν να παίζουν τα παιδιά με ένα παιχνίδι;

Εξαρτάται από το παιχνίδι και από τις συνθήκες που παίζεται το παιχνίδι. Όταν ένα παιδί παίζει μόνο του είναι αναμενόμενο να βαρεθεί και να εγκαταλείψει πιο γρήγορα ένα παιχνίδι. Με παρέα- είτε με τους γονείς του είτε με άλλα παιδιά- ο χρόνος κάθε ξεχωριστού παιχνιδιού μεγαλώνει. Γενικά, καλό είναι να γνωρίζουμε πως στα παιδιά αρέσει η ποικιλία των παιχνιδιών.

Υπάρχουν διαφορές των παιχνιδιών σήμερα από τα παιχνίδια των παλαιότερων εποχών;

Υπάρχουν πολλές και σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα παιχνίδια σήμερα και σε αυτά παλαιότερων εποχών. Άλλωστε και η ζωή σήμερα είναι πολύ διαφορετική από ότι ήταν πριν από κάποιες δεκαετίες. Παλαιότερα, τα παιδιά παίζανε περισσότερο χρόνο, παίζανε σε μεγάλους χώρους έξω από το σπίτι, τα παιχνίδια ήταν ομαδικά, τα παιδιά κατασκευάζανε μόνα τους τα παιχνίδια μιας και υπήρχαν ελάχιστα παιχνίδια στο εμπόριο, στα παιχνίδια υπήρχε περισσότερη κίνηση. Σήμερα, τα περισσότερα παιχνίδια είναι επιτραπέζια, παίζονται μαναχικά, δεν απαιτούν πολύ κίνηση, είναι πολύπλοκα, έχουν ένταση, υψηλές ταχύτητες και γενικά αντανακλούν την εικόνα της κοινωνίας μας

Πώς να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά που καταστρέφουν τα παιχνίδια τους;

Τα παιδιά δεν καταστρέφουν τα παιχνίδια τους στα καλά καθούμενα. Κάποιο λόγο θα έχουν. Μπορεί να είναι θυμωμένα και να ξεσπούν στα παιχνίδια. Μπορεί να είναι περίεργα με έντονη ερευνητική διάθεση και να θέλουν να μάθουν. Μπορεί να μιμούνται τις καταστροφικές συμπεριφορές των ενηλίκων. Μπορεί να θέλουν με αυτόν τον τρόπο να προκαλέσουν την προσοχή μας. Γι' αυτό λοιπόν χρειάζεται πρώτα να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο τα παιδιά καταστρέφουν τα παιχνίδια τους και μετά να αποφασίσουμε πώς να συμπεριφερθούμε.

Εάν τα μικρά παιδιά θέλουν να παίζουν με τους γονείς τους τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;

Θεωρώ πολύ φυσικό τα παιδιά και ιδιαίτερα τα μοναχοπαίδια να επιζητούν τη συμμετοχή των γονέων τους στα παιχνίδια τους. Τι καλύτερο υπάρχει για ένα γονιό από το να παίζει με τα παιδιά του! Οι γονείς όταν θέλουν και μπορούν να παίζουν μαζί με τα παιδιά τους, χρειάζεται να αφεθούν στο μαγικό κόσμο του παιχνιδιού και της παιδικής φαντασίας και να απολαύσουν το παιχνίδι. Για να το επιτύχουν αυτό χρειάζεται να παραιτηθούν από κάθε σκέψη και τάση να ελέγχουν και να κατευθύνουν το παιχνίδι. Ας αφήσουν τα παιδιά να έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στα παιχνίδια τους.

Υπάρχουν παιδιά που δε θέλουν να παίζουν;

Δυστυχώς, υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που δεν θέλουν να παίζουν. Αυτό είναι κάτι ανησυχητικό και καλά θα κάνουν οι γονείς να αναρωτηθούν γιατί το παιδί δεν παίζει

Υπάρχουν παιχνίδια που πρέπει να απαγορευτούν;

Γενικά, δεν είμαι υπέρ των απαγορεύσεων. Θα προτιμούσα να συστήσω στους γονείς να είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι, ενημερωμένμοι και επιλεκτικοί με τα παιχνίδια που αγοράζουν στα παιδιά τους. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να αποφεύγονται παιχνίδια που απομονώνουν τα παιδιά ή τα εξοικειώνουν με τον πόλεμο, τη βία, τις κάθε είδους διακρίσεις, το θάνατο.

Όταν θέλουμε να τιμωρήσουμε ένα παιδί είναι σωστό να του απαγορεύουμε να παίζει;

Το παιχνίδι είναι η εργασία των παιδιών. Εάν του απαγορεύουμε να παίζει είναι σαν να απολύουμε έναν εργαζόμενο από την εργασία του. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί πώς αισθάνεται ένας απολυμένος; Μήπως είναι καλύτερα αντί να τιμωρούμε τα παιδιά να τα μαθαίνουμε να σκέφτονται, να αντιλαμβάνονται και να βιώνουν τις συνέπειες των πράξεών τους;

Στο ερώτημα πολλά ή λίγα παιχνίδια τι απαντάτε;

Για τα παιδιά δεν έχει καμία σημασία η ποσότητα των παιχνιδιών, αλλά η ποικιλία των διαφορετικών παιχνιδιών που είναι ανάλογη με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Η ποσότητα απασχολεί μόνο τους γονείς που δε γνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, καλό είναι να αποφεύγουμε τις υπερβολές και την υπερκατανάλωση και να χαρίζουμε στα παιδιά παιχνίδια που τους προσφέρουν πολλές και διαφορετικές δυνατότητες ανάπτυξης.

Τι έχετε να πείτε στους γονείς που δεν αφήνουν τα παιδιά να παίζουν μέσα στο σπίτι για να μην το αναστατώσουν και να μην το λερώσουν;

Θα ήθελα να τους κάνω μόνο μία ερώτηση. Τι είναι πιο σημαντικό για ένα γονιό, να είναι ευτυχισμένο το παιδί του ή να είναι τακτοποιημένο το σπίτι;

Το παιχνίδι ή το διάβασμα έχει προτεραιότητα για τα παιδιά;

Το παιχνίδι κανονικά δεν είναι κάτι αντίθετο με το διάβασμα. Το καλύτερο και αποδοτικότερο διάβασμα γίνεται μέσα από το παιχνίδι. Το παιχνίδι κάνει το διάβασμα λιγότερο μονότονο και βοηθά τους μαθητές να αντέχουν τη βαρεμάρα, την κούραση, το άγχος και την ένταση που τους προκαλεί το σχολείο. Δηλαδή απαιτείται να συνδιάζουμε το παιχνίδι με την εκπαίδευση των παιδιών. Εάν σήμερα οι μαθητές πιέζονται να διαβάσουν όλο και περισσότερο και ταυτόχρονα να παίζουν όλο και λιγότερο, τότε αυτό είναι μια ακόμη απόδειξη της αποτυχίας του εκπαιδευτικού συστήματος. Και για να μην γίνει καμιά παρεξήγηση, εγώ δε λέω να μη διαβάζουν οι μαθητές. Οι μαθητές χρειάζεται και να διαβάζουν και να παίζουν και να υπάρχει συνδιασμός και ισορροπία ανάμεσα στο διάβασμα και το παιχνίδι. Άλλωστε τα παιδιά μαθαίνουν μόνο όταν παίζουν. Διαφορετικά δε μαθαίνουν, αλλά παπαγαλίζουν.

Τι άλλο θα θέλατε να μας πείτε για το παιχνίδι των παιδιών;

Πολλά, πάρα πολλά έχω να σας πω για το παιχνίδι και τα παιδιά, αλλά αντί να κουβεντιάζουμε για το παιχνίδι δε θα ήταν ωφελιμότερο να παίζουμε;

Εάν μου επέτρεπε, κύριε Στυλιαρά, θα ήθελα να τολμήσω να σας ρωτήσω κάποια πράγματα πολύ προσωπικά

Σας ακούω, παρακαλώ τολμήστε

Εσείς ως παιδί παίξατε;

Ως παιδί έπαιζα πολύ, κυρίως ομαδικά παιχνίδια, έκανα φίλους, χαιρόμουνα, θύμωνα, κτυπούσα, κοβόμουνα, μάτωνα, πονούσα. Δεν έχω παράπονα από τα παιδικά μου χρόνια, τουλάχιστον όσον αφορά το παιχνίδι. Αλλά και ως γονιός, παίζοντας με την κόρη μου, απόλαυσα το παιχνίδι. Η Φανή με έμαθε να παίζω μαζί της. Την ευχαριστώ γι' αυτό και της αφιερώνω αυτήν την συνέντευξη.

Πηγή Παιδικός σταθμός για γονείς