Η ψυχική και σωματική υγεία συνδέονται στενά

Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010

StumpleUpon DiggIt! Del.icio.us Blinklist Yahoo Furl Technorati Simpy Spurl Reddit Google Twitter FaceBook

Η ψυχική και η σωματική υγεία δεν είναι δύο διαφορετικές υποθέσεις. Αντίθετα, όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, συνδέονται στενά και αυτό τους κάνει να τονίζουν σε κάθε ευκαιρία πως είναι αναγκαία η ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη και την φροντίδα των ασθενών!

Τα παραδείγματα και τα στατιστικά δεδομένα που αποδεικνύουν τα παραπάνω είναι πολλά. «Τα άτομα με σοβαρές ψυχικές ασθένειες πεθαίνουν κατά μέσο όρο 20 χρόνια νωρίτερα και διατρέχουν διπλάσιο έως τριπλάσιο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με ψυχικά υγιή άτομα της ίδιας ηλικίας κα τους ίδιου φύλου στο γενικό πληθυσμό. Παράλληλα, παρουσιάζουν δύο έως και τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη και μόλις το ένα 1/3 έχει φυσιολογικό βάρος», υπογράμμισε κατά την επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Ολιστική Προσέγγιση και Κοινωνικές Προεκτάσεις των Ψυχικών – Σωματικών Νόσων», η επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μένη Μαλλιώρη.

Η ίδια ωστόσο, κατά την συνέντευξη Τύπου που συνδιοργάνωσαν το ΕρευνητικόΠανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) και η Α’ Ψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε ακόμη περισσότερες αποδείξεις.

Ειδικότερα, όπως είπε, οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να έχουν διαβήτη συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό, διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο, αλλά και διπλάσιες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι.

Επιπλέον, τα άτομα με κατάθλιψη παρουσιάζουν 50% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο και 50% μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν με διαβήτη.

Αντιστρόφως ανάλογα όμως, πολίτες που αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα υγείας μπορεί να αναπτύξουν ψυχικές νόσους εξ’ αιτίας των καταστάσεων, την αγωνίας και των περιορισμών που βιώνουν. Παραδείγματος χάριν, όσοι έχουν διαγνωστεί με καρκίνο συχνά παρουσιάζουν κατά το πρώτο έτος αυτοκτονικές τάσεις.

Σε ό,τι αφορά στους παχύσαρκους έχει φανεί πως είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη, στην διπολική διαταραχή και στην αγοραφοβία.

Μάλιστα, και σύμφωνα με τα στοιχεία, ο κρίκος που συνδέει την ψυχική και την σωματική υγειά μεταφράζεται σε υπέρογκες δαπάνες που επιφορτίζουν τα Εθνικά Συστήματα Υγείας των χωρών της ΕΕ. Για τη ψυχική υγεία η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανά 436 εκατομμύρια Ευρώ ετησίως (πάνω από 2000 €/νοικοκυριό), ενώ οι πρόσθετες δαπάνες για προβλήματα σωματικής υγείας σε ψυχικά ασθενείς αυξάνουν αυτόν τον αριθμό μέχρι και 70%.

Αυτός είναι και ο λόγος που σύμφωνα με την κ. Μαλλιώρη είναι αναγκαίο μεταξύ άλλων να υπάρξει «συνεχής εκπαίδευση όλων των εμπλεκόμενων φορέων σωματικής και ψυχικής υγείας, δομές παρακολούθησης και αξιολόγησης, καθώς επίσης και εξασφάλιση επαρκών πόρων».

«Η Διασυνδετική Ψυχιατρική γεφυρώνει τη ψυχιατρική και τη σωματική ιατρική. Συνδράμει τους ιατρούς των άλλων ειδικοτήτων στη φροντίδα των ψυχιατρικών και των ψυχολογικών αναγκών των ασθενών τους και τους ενημερώνει κατάλληλα ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν και να υποστηρίξουν την ανθρώπινη πλευρά του νοσηλευόμενου στο συχνά απρόσωπο και υψηλής τεχνολογίας περιβάλλον του σύγχρονου Γενικού νοσοκομείου», υπογράμμισε από τη πλευρά του ο κ. Γιάννης Ζέρβας, επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής του πανεπιστημίου Αθηνών.

Χάρτα Ψυχικής και Σωματικής Υγείας

Το πρώτο θετικό βήμα για την ολιστική αντιμετώπιση και φροντίδα των ασθενών έχει ήδη γίνει, γεγονός που κάνει τους ειδικούς να εμφανίζονται αισιόδοξοι. Παρόλα αυτά επισημαίνουν πως χρειάζονται να γίνουν ακόμη πολλά…

Πιο συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 2008, δημιουργήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Πλατφόρμα Ψυχικής και Σωματικής Υγείας, μέσα από την οποία συνεργάζονται για πρώτη φορά φορείς και ειδικοί του τομέα της ψυχικής και σωματικής υγείας απ’ όλη την Ευρώπη.

Η Χάρτα Ψυχικής και Σωματικής Υγείας είναι ένα συναινετικό έγγραφο, στο οποίο αποτυπώνεται και αξιολογείται το μέγεθος και η επίδραση των σχέσεων μεταξύ ψυχικής και σωματικής υγείας και προτείνονται συστάσεις πολιτικής για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη και φροντίδα των ασθενών.

Στόχος, όπως λένε οι ειδικοί, είναι η κινητοποίηση όλων των σχετικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων όσων παίρνουν τις πολιτικές αποφάσεις, των επαγγελματιών υγείας, των χρηστών υπηρεσιών, των οικογενειών και των φροντιστών, σε μια προσπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στην ψυχική και σωματική υγεία. Σημειώνεται, πως μέλος της ευρωπαϊκής ομάδας που ηγήθηκε αυτής της προσπάθειας και συμμετείχε στη σύνταξη της Χάρτας Ψυχικής και Σωματικής Υγείας είναι η κυρία Μένη Μαλλιώρη

Τέλος στο στίγμα

Οι ψυχικά ασθενείς δεν έχουν να παλέψουν μόνον για την ψυχική και σωματική τους υγεία, αλλά καλούνται να αντιμετωπίσουν ακόμη έναν εχθρό: τον κοινωνικό στιγματισμό που βιώνουν.

«Πιθανότατα δεν υπάρχει καμία άλλη ασθένεια στη δυτική κοινωνία όπου το ‘χάσμα’ ανάμεσα στη διατιθέμενη και στη πρέπουσα φροντίδα και σε αυτή που πραγματικά λαμβάνει ο ασθενής είναι τόσο μεγάλο όσο στη ψυχική διαταραχή», τόνισε η κ. Μαρίνα Οικονόμου – Λαλιώτη, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής και επιστημονικά υπεύθυνη Προγράμματος «αντί –στίγμα» του ΕΠΙΨΥ.

Και προσέθεσε: «το κοινωνικό στίγμα αποτελεί το βασικό λόγο που αποτρέπει το σύγχρονο άνθρωπο από το να αναζητήσει θεραπεία και να αξιοποιήσει τα θεραπευτικά επιτεύγματα της σύγχρονης Ψυχιατρικής».

Και δυστυχώς, οι άνθρωποι που βιώνουν ή πρόκειται να βιώσουν κοινωνική απομόνωση είναι πολλοί περισσότεροι από ότι –οι περισσότεροι – εκτιμούν. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως παγκοσμίως πάνω από το 30% του πληθυσμού αναμένεταινα παρουσιάσει σαφή ψυχική διαταραχή μέσα σ’ ένα χρόνο. Επιπλέον, από εκείνους που ήδη νοσούν τα 2/3 δεν λαμβάνουν θεραπεία…

Σε ό,τι αφορά στην ΕΕ παρόλο που 27% του πληθυσμού παρουσιάζεικάποιου τύπου ψυχική διαταραχή μέσα σ’ ένα χρόνο, το 74% από αυτούς δεν λαμβάνει θεραπεία! Την ίδια στιγμή όμως, όπως υπογράμμισε η κ. Οικονόμου – Λαλιώτη «μόνο το 8% των ασθενών με διαβήτη δεν λαμβάνει θεραπεία».

Αυτός είναι και ο λόγος που κρίνεται απαραίτητη η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της κοινής γνώμης,η βελτίωση των αντιλήψεων και στάσεων του κοινού, αλλά και η ανάπτυξη δράσεων για τη μείωση των προκαταλήψεων και των διακρίσεων.

ygeia.tanea.gr