20 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης

«Σύμμαχος» της οστεοπόρωσης είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Κάπνισμα, ακινησία, αλκοόλ, χαμηλό σωματικό βάρος, φτωχή διατροφή ή μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, αποτελούν παράγοντες κινδύνου οι οποίοι μπορούν να τροποποιηθούν.

Η συστηματική άσκηση μέτριας έντασης όπως περπάτημα ή χορός, η διακοπή του καπνίσματος, η συχνή κατανάλωση γαλακτοκομικών, η ελάττωση του αλκοόλ είναι όσα χρειάζεται ο σκελετός μας για να είναι υγιής.

Οι αριθμοί δεν επιτρέπουν εφησυχασμό: Το 15% - 30% των ανδρών και το 30% - 50% των γυναικών θα υποστούν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα στη διάρκεια της ζωής τους. Μία στις τρεις γυναίκες προσβάλλονται από οστεοπόρωση στην ηλικία των 60 έως 70 ετών και δύο στις τρεις σε ηλικία άνω των 80 ετών.

Την προειδοποίηση αυτή απευθύνουν η Ελληνική Εταιρία Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών (ΕΕΜΜΟ), το Ελληνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ), η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρία και ο Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση (ΕΣΥΑΟ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης (20 Οκτωβρίου).

Κατά τη διάρκεια της μέρας αυτής, θα πραγματοποιηθεί ενημερωτική εκστρατεία, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και με την ευγενική υποστήριξη της Sanofi - Aventis. Συγκεκριμένα, θα εγκατασταθεί ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο στην οδό Ερμού και Νίκης (πλατεία Συντάγματος), από το οποίο θα γίνεται διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού, από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αναγνώριση και έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενών υψηλού κινδύνου, οι οποίοι όμως δεν έχουν υποστεί κάποιο κάταγμα ακόμα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο από 8% σε 2% και την εμφάνιση κατάγματος στα επόμενα 5 έτη από 34% στο 10%!

Η οστεοπόρωση – σημειώνουν οι ειδικοί – είναι ένα μεταβολικό νόσημα που κάνει τα οστά αραιά και πορώδη, δηλαδή λιγότερο συμπαγή και έτσι πιο εύθραυστα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνει ο κίνδυνος για ένα κάταγμα κυρίως στη σπονδυλική στήλη, τα άκρα ή το ισχίο. Πολλοί παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης.

Απ΄ αυτούς, κάποιοι μπορούν να ελεγχθούν ενώ κάποιοι άλλοι, όχι. Οι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες είναι η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η εμμηνόπαυση, το προηγούμενο κάταγμα και η λήψη φαρμάκων με ένδειξη εκτός οστεοπόρωσης. Τροποποιήσιμοι παράγοντες είναι το κάπνισμα, η παρατεταμένη ακινησία, το χαμηλό σωματικό βάρος, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η φτωχή διατροφή ή οι διατροφικές διαταραχές, η έλλειψη βιταμίνης D και η μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου.

Ισότητα

Από τα επιδημιολογικά δεδομένα φαίνεται ότι κάθε χρόνο 15.000 Έλληνες υφίστανται κάταγμα του μηριαίου οστού. Η οστεοπόρωση δεν είναι αποκλειστικά «γυναικεία» πάθηση, αλλά προσβάλλει σημαντικό ποσοστό των ανδρών. Δεν αφορά μόνο στην τρίτη ηλικία, αλλά μπορεί να πλήξει και νεαρά άτομα, όταν υπάρχουν ιδιαίτερες καταστάσεις όπως οι διαταραχές διατροφής ή συστηματικά νοσήματα.

Οι επιστήμονες την χαρακτηρίζουν «σιωπηλή επιδημία», καθώς δεν δίνει συμπτώματα, ενώ όταν πλέον εκδηλωθεί είναι αργά. Συνήθως, η πρώτη εκδήλωση είναι τα αυτόματα κατάγματα, κατάγματα δηλαδή που έχουν γίνει μόνα τους, χωρίς να προκληθούν από ένα σοβαρό τραύμα ή χτύπημα.

Τα συχνότερα οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν στους σπονδύλους, στο μηριαίο οστόκαι στον καρπό. Εκείνα που συμβαίνουν στο μηριαίο οστό είναι τα πιο επικίνδυνα γιατί (συνήθως?) απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση και συνοδεύονται από παραμονή στο κρεβάτι για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και μόνιμα.

Το 75% των καταγμάτων στο ισχίο, στη σπονδυλική στήλη και στον καρπό συμβαίνουν σε ασθενείς με ηλικία μεγαλύτερη από 65 ετών. Το 80% των ατόμων με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου, που έχουν υποστεί ένα κάταγμα ήδη, δεν λαμβάνουν θεραπεία ή δεν έχουν διαγνωστεί.

Επιπτώσεις

Η πρόληψη των καταγμάτων αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο για την ποιότητα ζωής των πασχόντων, αλλά και για την ίδια τους τη ζωή. Ένας ή μία ασθενής που έχει υποστεί στο παρελθόν οστεοπορωτικό κάταγμα, διατρέχει κατά 86% αυξημένο κίνδυνο να υποστεί νέο κάταγμα.

Μετά από ένα κάταγμα του μηριαίου οστού, υπάρχει αύξηση κατά 20% έως 24% της θνησιμότητας μέσα στον χρόνο που ακολουθεί. Ακόμη κι όσοι επιβιώσουν, ωστόσο, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, καθώς το 40% των ασθενών με κάταγμα μηριαίου χρειάζονται βοήθημα για τη βάδιση, ενώ 60%αυτών εξακολουθούν να χρειάζονται βοήθεια μετά από ένα χρόνο.

Τα σπονδυλικά κατάγματα προκαλούν πόνο στην πλάτη, μείωση του σωματικού ύψους, δυσμορφία του σώματος, μείωση κινητικότητας, αύξηση των ημερών παραμονής στο κρεβάτι και γενικά μείωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με τη μέθοδο της πυκνομετρίας του οστού. Με αυτή ελέγχεται η πυκνότητα του οστού και αξιολογείται η απώλεια οστικής μάζας. Ακόμη και η ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης μπορεί να βοηθήσει ιδίως στην περίπτωση κατάγματος σπονδύλου.

Πηγή:ygeia.tanea.gr