Του ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Για μία ακόμη φορά ξεκινά ο διάλογος για ένα από τα πολλά, χρόνια προβλήματα της εκπαίδευσης: τον τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας.
Και αυτός, όμως, ο διάλογος, όπως και οι προηγούμενοι, θα είναι «χωλός», δεδομένου ότι ορισμένοι φορείς που θα έπρεπε να μετάσχουν σ' αυτόν, έχουν ήδη απαντήσει αρνητικά, με μεγάλη πιθανότητα τα όποια συμπεράσματά του να πάνε στις ελληνικές καλένδες.
Τρεις είναι οι βασικές προτάσεις για την εισαγωγή σε ΑΕΙ/ΤΕΙ, που έχουν ήδη δει τη δημοσιότητα:
1. Ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, στα Τμήματα των Ιδρυμάτων στα οποία δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση θα είναι ελεύθερη η εγγραφή, ενώ σ' εκείνα στα οποία υπάρχει, θα γίνονται εξετάσεις. Η πρόταση αυτή -με το να μη λαμβάνει υπόψη τη σημερινή δεινή κατάσταση των ΑΕΙ/ΤΕΙ, εξαιτίας της έλλειψης διδακτικού προσωπικού, κτιριακής και υλικοτεχνικής υποδομής- είναι εκτός τόπου και χρόνου.
Και στην περίπτωση, όμως, που θα επιλύονταν (πότε άραγε;) τα προβλήματα αυτά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η πρόταση πάσχει σε πολλά σημεία της. Πρώτα απ' όλα δεν λαμβάνει υπόψη την ανεπάρκεια των Λυκείων για την προετοιμασία των υποψήφιων φοιτητών, εξαιτίας της οποίας ανθούν τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα. Αν δεν υπάρξει θεραπεία της ανεπάρκειας αυτής, πολλοί απόφοιτοι του Λυκείου που θα μπουν χωρίς εξετάσεις σε τμήματα στα οποία δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση, θα απορριφθούν στο πρώτο έτος, εκτός εάν πάνε σε νέου τύπου φροντιστήρια που ασφαλώς θα δημιουργηθούν.
Στα τμήματα στα οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση, θα διεξάγονται εισαγωγικές εξετάσεις. Και στις δύο περιπτώσεις τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα δεν θα εκλείψουν.
2.Αποδέσμευση του Λυκείου από τις εξετάσεις και προπαρασκευαστικό έτος. Το ανεφάρμοστο της πρότασης αυτής αναλύσαμε σ' ένα άρθρο μας στην «Ελευθεροτυπία» της 28.8.08. Συνοψίζουμε εδώ γιατί η πρόταση αυτή, με τις δύο εκδοχές της, είναι ανεδαφική.
Η πρώτη εκδοχή είναι, το προπαρασκευαστικό έτος να αποτελέσει το πρώτο από τα 4, 5 ή 6 έτη των τμημάτων των ΑΕΙ. Η εκδοχή αυτή είναι εντελώς ανεδαφική, διότι το διδακτικό προσωπικό και η κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή που υπάρχει στα ΑΕΙ δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο και, επιπλέον, είναι ένας έμμεσος τρόπος εφαρμογής των αποφάσεων της Μπολόνια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για τους λόγους αυτούς τα Ιδρύματα την απορρίπτουν.
Η δεύτερη εκδοχή, είναι το προπαρασκευαστικό έτος να αποτελέσει προσθήκη ενός επιπλέον έτους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Με δεδομένη την κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή των λυκείων είναι σαφές ότι γι' αυτό το πρόσθετο έτος δεν υπάρχουν χώροι για να γίνεται μια σωστή εκπαίδευση. Και αν, όμως, βρίσκονταν τέτοιοι χώροι και πάλι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, τα φροντιστήρια για τις εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ όχι μόνο να μην κλείσουν, αλλά τόσο αυτά όσο και τα ιδιωτικά μαθήματα να επεκταθούν και στο έτος αυτό.
3. Προετοιμασία των υποψηφίων μέσα στο Λύκειο. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, οι μαθητές του Λυκείου χωρίζονται σε δύο ομάδες, ανάλογα με το αν θέλουν ή όχι να προχωρήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και οι δύο ομάδες θα παίρνουν απολυτήριο Λυκείου με εσωτερικές εξετάσεις στο σχολείο τους. Εκείνοι που θέλουν να προχωρήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα παρακολουθούν υποχρεωτικά απογευματινά μαθήματα πρόσθετης διδασκαλίας, ώστε να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις εισαγωγής τους στα ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Είναι προφανές ότι με την πρόταση αυτή από τη μια μεριά αναγνωρίζεται η ανεπάρκεια του Λυκείου και από την άλλη δημιουργούνται αυτομάτως δύο κατηγορίες αποφοίτων Λυκείου, δεδομένου ότι εκείνοι που θα παρακολουθούν πρόσθετη διδασκαλία θα υπερτερούν στις εσωτερικές εξετάσεις για το απολυτήριο Λυκείου. Το απολυτήριο γι' αυτούς που δεν θα δώσουν εξετάσεις θα είναι μειωμένης αξίας. Πέρα όμως από τα μειονεκτήματα αυτά, υπάρχει θέμα τού ποιοι θα διδάσκουν στα απογευματινά μαθήματα, καθώς και το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν σχολικά κτίρια με διπλή βάρδια. Τέλος, τίποτε δεν αποκλείει τα φροντιστήρια -αν δεν είναι δυνατόν να γίνουν μετά τα απογευματινά μαθήματα- να μεταφερθούν στα Σαββατοκύριακα.
Είναι προφανές ότι καμία από τις τρεις αυτές προτάσεις δεν αναβαθμίζει το Λύκειο. Η πρώτη το αφήνει ως έχει, ενώ η δεύτερη και η τρίτη παραδέχονται την ανεπάρκειά του και ουσιαστικά το υποβαθμίζουν.
Κατά τη γνώμη μου, η μετά το Γυμνάσιο εκπαίδευση πρέπει να στηριχθεί σε τρεις βάσεις:
α) Τον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό στο Γυμνάσιο και την αναβάθμιση του 3ταξίου Λυκείου, το οποίο θα δίνει το Εθνικό Απολυτήριο για όλους με εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο και το οποίο έχω ήδη προτείνει από το 1994 σε συνέδριο της ΟΛΜΕ. Ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου θα αποτελεί το κριτήριο όχι μόνο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ, αλλά και για την πρόσληψη στο Δημόσιο (βλέπε αναλυτικό άρθρο μου στην «Ελευθεροτυπία» της 29.5.1994).
β) Τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της επαγγελματικής και τεχνικής εκπαίδευσης, ώστε να υπάρχουν όλες εκείνες οι ειδικότητες που έχει ανάγκη η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας, και
γ) Τη στελέχωση τόσο του Λυκείου όσο και της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης με καλά καταρτισμένους και ικανοποιητικά αμειβόμενους καθηγητές, με κάλυψη των ελλειμμάτων στην κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων.
Ολα τα παραπάνω είναι ανέφικτα με το 3,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος που, εδώ και πολλά χρόνια, αφιερώνεται στην Παιδεία από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Το ποσοστό αυτό πρέπει να αυξηθεί σταδιακά και μέσα στα επόμενα 3 χρόνια να φτάσει τουλάχιστον στο 5% του ΑΕΠ.
Για μία ακόμη φορά ξεκινά ο διάλογος για ένα από τα πολλά, χρόνια προβλήματα της εκπαίδευσης: τον τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας.
Και αυτός, όμως, ο διάλογος, όπως και οι προηγούμενοι, θα είναι «χωλός», δεδομένου ότι ορισμένοι φορείς που θα έπρεπε να μετάσχουν σ' αυτόν, έχουν ήδη απαντήσει αρνητικά, με μεγάλη πιθανότητα τα όποια συμπεράσματά του να πάνε στις ελληνικές καλένδες.
Τρεις είναι οι βασικές προτάσεις για την εισαγωγή σε ΑΕΙ/ΤΕΙ, που έχουν ήδη δει τη δημοσιότητα:
1. Ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, στα Τμήματα των Ιδρυμάτων στα οποία δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση θα είναι ελεύθερη η εγγραφή, ενώ σ' εκείνα στα οποία υπάρχει, θα γίνονται εξετάσεις. Η πρόταση αυτή -με το να μη λαμβάνει υπόψη τη σημερινή δεινή κατάσταση των ΑΕΙ/ΤΕΙ, εξαιτίας της έλλειψης διδακτικού προσωπικού, κτιριακής και υλικοτεχνικής υποδομής- είναι εκτός τόπου και χρόνου.
Και στην περίπτωση, όμως, που θα επιλύονταν (πότε άραγε;) τα προβλήματα αυτά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η πρόταση πάσχει σε πολλά σημεία της. Πρώτα απ' όλα δεν λαμβάνει υπόψη την ανεπάρκεια των Λυκείων για την προετοιμασία των υποψήφιων φοιτητών, εξαιτίας της οποίας ανθούν τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα. Αν δεν υπάρξει θεραπεία της ανεπάρκειας αυτής, πολλοί απόφοιτοι του Λυκείου που θα μπουν χωρίς εξετάσεις σε τμήματα στα οποία δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση, θα απορριφθούν στο πρώτο έτος, εκτός εάν πάνε σε νέου τύπου φροντιστήρια που ασφαλώς θα δημιουργηθούν.
Στα τμήματα στα οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση, θα διεξάγονται εισαγωγικές εξετάσεις. Και στις δύο περιπτώσεις τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα δεν θα εκλείψουν.
2.Αποδέσμευση του Λυκείου από τις εξετάσεις και προπαρασκευαστικό έτος. Το ανεφάρμοστο της πρότασης αυτής αναλύσαμε σ' ένα άρθρο μας στην «Ελευθεροτυπία» της 28.8.08. Συνοψίζουμε εδώ γιατί η πρόταση αυτή, με τις δύο εκδοχές της, είναι ανεδαφική.
Η πρώτη εκδοχή είναι, το προπαρασκευαστικό έτος να αποτελέσει το πρώτο από τα 4, 5 ή 6 έτη των τμημάτων των ΑΕΙ. Η εκδοχή αυτή είναι εντελώς ανεδαφική, διότι το διδακτικό προσωπικό και η κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή που υπάρχει στα ΑΕΙ δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο και, επιπλέον, είναι ένας έμμεσος τρόπος εφαρμογής των αποφάσεων της Μπολόνια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για τους λόγους αυτούς τα Ιδρύματα την απορρίπτουν.
Η δεύτερη εκδοχή, είναι το προπαρασκευαστικό έτος να αποτελέσει προσθήκη ενός επιπλέον έτους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Με δεδομένη την κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή των λυκείων είναι σαφές ότι γι' αυτό το πρόσθετο έτος δεν υπάρχουν χώροι για να γίνεται μια σωστή εκπαίδευση. Και αν, όμως, βρίσκονταν τέτοιοι χώροι και πάλι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, τα φροντιστήρια για τις εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ όχι μόνο να μην κλείσουν, αλλά τόσο αυτά όσο και τα ιδιωτικά μαθήματα να επεκταθούν και στο έτος αυτό.
3. Προετοιμασία των υποψηφίων μέσα στο Λύκειο. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, οι μαθητές του Λυκείου χωρίζονται σε δύο ομάδες, ανάλογα με το αν θέλουν ή όχι να προχωρήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και οι δύο ομάδες θα παίρνουν απολυτήριο Λυκείου με εσωτερικές εξετάσεις στο σχολείο τους. Εκείνοι που θέλουν να προχωρήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα παρακολουθούν υποχρεωτικά απογευματινά μαθήματα πρόσθετης διδασκαλίας, ώστε να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις εισαγωγής τους στα ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Είναι προφανές ότι με την πρόταση αυτή από τη μια μεριά αναγνωρίζεται η ανεπάρκεια του Λυκείου και από την άλλη δημιουργούνται αυτομάτως δύο κατηγορίες αποφοίτων Λυκείου, δεδομένου ότι εκείνοι που θα παρακολουθούν πρόσθετη διδασκαλία θα υπερτερούν στις εσωτερικές εξετάσεις για το απολυτήριο Λυκείου. Το απολυτήριο γι' αυτούς που δεν θα δώσουν εξετάσεις θα είναι μειωμένης αξίας. Πέρα όμως από τα μειονεκτήματα αυτά, υπάρχει θέμα τού ποιοι θα διδάσκουν στα απογευματινά μαθήματα, καθώς και το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν σχολικά κτίρια με διπλή βάρδια. Τέλος, τίποτε δεν αποκλείει τα φροντιστήρια -αν δεν είναι δυνατόν να γίνουν μετά τα απογευματινά μαθήματα- να μεταφερθούν στα Σαββατοκύριακα.
Είναι προφανές ότι καμία από τις τρεις αυτές προτάσεις δεν αναβαθμίζει το Λύκειο. Η πρώτη το αφήνει ως έχει, ενώ η δεύτερη και η τρίτη παραδέχονται την ανεπάρκειά του και ουσιαστικά το υποβαθμίζουν.
Κατά τη γνώμη μου, η μετά το Γυμνάσιο εκπαίδευση πρέπει να στηριχθεί σε τρεις βάσεις:
α) Τον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό στο Γυμνάσιο και την αναβάθμιση του 3ταξίου Λυκείου, το οποίο θα δίνει το Εθνικό Απολυτήριο για όλους με εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο και το οποίο έχω ήδη προτείνει από το 1994 σε συνέδριο της ΟΛΜΕ. Ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου θα αποτελεί το κριτήριο όχι μόνο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ, αλλά και για την πρόσληψη στο Δημόσιο (βλέπε αναλυτικό άρθρο μου στην «Ελευθεροτυπία» της 29.5.1994).
β) Τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της επαγγελματικής και τεχνικής εκπαίδευσης, ώστε να υπάρχουν όλες εκείνες οι ειδικότητες που έχει ανάγκη η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας, και
γ) Τη στελέχωση τόσο του Λυκείου όσο και της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης με καλά καταρτισμένους και ικανοποιητικά αμειβόμενους καθηγητές, με κάλυψη των ελλειμμάτων στην κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων.
Ολα τα παραπάνω είναι ανέφικτα με το 3,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος που, εδώ και πολλά χρόνια, αφιερώνεται στην Παιδεία από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Το ποσοστό αυτό πρέπει να αυξηθεί σταδιακά και μέσα στα επόμενα 3 χρόνια να φτάσει τουλάχιστον στο 5% του ΑΕΠ.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.
Πηγή Enet
Πηγή Enet
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου