Πολλοί γονείς τρέμουν την περίοδο της εφηβείας γιατί έχουν ακούσει τόσα πολλά, άλλα πραγματικά και άλλα υπερβολικά. Η πραγματικότητα είναι ότι πολλές αλλαγές συμβαίνουν και στο παιδί, αλλά και στο γονιό, και οι δύο πρέπει να προσαρμοστούν. Ο έφηβος προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί και αρχίζει να απομακρύνεται από την οικογένεια, προσπαθώντας να βρει την ταυτότητά του και να βρει δικές του αξίες. Στην εφηβεία αρχίζουν οι ορμονικές αλλαγές, αλλά και κάποιες αλλαγές στον εγκέφαλο.
Η εφηβεία των παιδιών μπορεί να είναι δύσκολη περίοδος και για τους γονείς.
Οι έφηβοι αρχίζουν να εντοπίζουν τις αδυναμίες των γονιών τους, φαίνεται ότι πολλές φορές τους απορρίπτουν, αυτούς και τις αξίες τους. Οι γονείς βρίσκονται πολλές φορές εξ απροόπτου γιατί δεν είναι έτοιμοι γι’ αυτές τις αλλαγές του παιδιού τους. Νιώθουν χαμένοι και δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο νέο ρόλο του γονιού. Χάνουν τον έλεγχο που είχαν στο παιδί και ανησυχούν πώς να κρατήσουν ασφαλισμένο το παιδί και να το προστατέψουν από τον κίνδυνο να κάνει μεγάλα λάθη. Οι γονείς, συνήθως μέσα από τις πιο πάνω ανησυχίες, είτε γίνονται πιο αυστηροί και βάζουν κάτω κανόνες και νόμους είτε παραιτούνται και ελπίζουν για το καλύτερο. Μια μέση οδός είναι η καλύτερη σε αυτή την περίπτωση και εξαρτάται από την καλή επικοινωνία. Η επικοινωνία είναι πολύ σημαντική μεταξύ του εφήβου και του γονιού. Και είναι καλύτερα να μπαίνει η βάση πολύ πριν από την εφηβεία.
Πώς να μιλούμε στους εφήβους
Οι μεγάλοι συνήθως κριτικάρουν τους νεαρούς, πιστεύοντας ότι έτσι μαθαίνουν. Αυτή είναι μια λανθασμένη προσέγγιση. Στην πραγματικότητα, όταν τους λέμε τι κάνουν λάθος, τότε σταματούν ν’ ακούνε. Η προσπάθεια του γονιού να καλυτερέψει το παιδί, συνήθως μεταφράζεται από το παιδί σαν επίθεση και κριτική. Εάν νιώσει ο έφηβος ότι του επιτίθενται, θ’ αποσυρθεί ή θα αντεπιτεθεί και θα γίνει αμυντικός. Τότε σταματά ν’ ακούει και μειώνεται η αυτοεκτίμησή του. Νιώθει ότι οι γονείς του δεν τον εγκρίνουν και δεν τον αγαπούν πλέον. Όταν οι γονείς απειλούν ή διατάζουν τον έφηβο, θα συναντήσουν ή την εξέγερση ή την πλήρη υπακοή. Οι γονείς συνήθως παίρνουν διάφορους ρόλους. Κάνουν κήρυγμα, ηθικολογούν, ή δίνουν αμέτρητες συμβουλές. Οι έφηβοι χρειάζεται να τους εκτιμούν γιατί είναι η περίοδος που οι ίδιοι αρχίζουν να αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους. Πρέπει να αισθάνονται ότι τους δίνουμε αξία εάν θα μάθουν να εκτιμούν και να σέβονται τους άλλους. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος επικοινωνίας είναι να περιγράφουμε μια κατάσταση παρά να την κριτικάρουμε.
H περιγραφή μιας κατάστασης είναι πιο αποτελεσματική, εάν θέλουμε να εκτιμούν τον εαυτό τους και τους άλλους, παρά να τους αξιολογούμε (καλό κορίτσι, εξαιρετικά, είσαι έξυπνος, όμορφος, κτλ.). Δηλαδή, να προσέχουμε και
να αναφέρουμε συγκεκριμένα τι έκανα σωστά.
· Χρησιμοποιήστε την περιγραφή μιας κατάστασης και αποφύγετε την κριτική, το κήρυγμα, τις κατηγορίες, τις απειλές, το μουρμουρητό κτλ. Περιγράψτε αυτό που βλέπετε (θυμήθηκες να φέρεις την εργασία σου στο σπίτι, πρόσεξα ότι έβαλες το ξυπνητήρι σου για να ξυπνήσεις το πρωί, βλέπω ότι μάζεψες τα ρούχα σου).
· Ενθαρρύνετε μικρά βήματα στη σωστή κατεύθυνση (έκατσες στο γραφείο σου και έβγαλες όλα σου τα βιβλία, φαίνεται ότι ετοιμάζεσαι να κάνεις την εργασία σου, παρόλο που δυσκολεύεσαι να σηκωθείς το πρωί και εύχεσαι να έμενες στο κρεβάτι, ξύπνησες και μου είπες να φύγω).
· Ενθαρρύνετε την προσπάθεια και τη συμπεριφορά (είμαι τόσο ευχαριστημένη που δεν παραιτήθηκες από τις πράξεις των μαθηματικών σου, πολλές φορές μπορεί να είναι πολύπλοκα, αλλά προσπαθείς, έδωσες τον καλύτερό σου εαυτό σε αυτή την κούρσα, νομίζω έτρεξες πιο γρήγορα από ποτέ).
· Προσέξετε και επαινέστε την πρόοδο (η έκθεση που έγραψες έχει βελτιωθεί, θυμήθηκες να κάνεις παραγράφους και έχει λίγα ορθογραφικά λάθη).
Να προσπαθείτε να μιλάτε με τους εφήβους σας - δείξετε ενδιαφέρον σε αυτούς και αυτά που συμβαίνουν στη ζωή τους, ζητάτε τη γνώμη τους, και συζητάτε για τα πιστεύω τους και αυτά που θεωρούν σημαντικά. Ακόμα, ακούστε και τη μουσική τους κάποιες φορές. Περιορίστε τις οδηγίες για να αποφύγετε το μουρμουρητό. Μην τους λέτε συνέχεια τι πρέπει να κάνουν. Καλύτερα να κάνετε ερωτήσεις παρά να δίνετε οδηγίες.
Πείτε τους την επίδραση που έχει η συμπεριφορά τους σ’ εσάς χωρίς να κριτικάρετε (π.χ. αυτό που έκανες κόστισε πολλά λεφτά, μας έκανες να κουραστούμε τακτοποιώντας το ερμάρι σου, πλήγωσες τα συναισθήματά μου). Κάθε πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί αυτόματα. Όταν κρατάτε την ψυχραιμία σας θα δείτε μεγαλύτερη πρόοδο. Δώστε του επιλογές στο να λύσει το πρόβλημα (πώς θα είμαι ήσυχη ότι είσαι ασφαλής, όταν είσαι έξω;). Το κλειδί είναι να δώσετε την ευκαιρία στον έφηβο να εισηγηθεί λύσεις ο ίδιος.
Ακούτε τον έφηβο
Γιατί είναι σημαντικό να ακούτε τους εφήβους;
Πρώτο: Γιατί αυτό έχει επίδραση στην αυτοεκτίμησή τους. Όταν οι γονείς τους ακούνε και σέβονται τα συναισθήματά τους, αυτό τους δίνει αξία.
Δεύτερο: Γιατί διευκολύνει την επίλυση προβλημάτων. Οι γονείς θέλουν τους εφήβους να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται. Όμως, τα παιδιά δεν θα τους πλησιάσουν εάν θα έχουν να αντιμετωπίσουν το θυμό, την κριτική ή τη δυσαρέσκεια των γονιών.
Τρίτο: Γιατί τους βοηθούμε να αποκτήσουν κριτική σκέψη και μαθαίνουν να κάνουν τις σωστές επιλογές. Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να λένε όχι όταν πρέπει και να υπερασπίζονται τον εαυτό τους. Εάν τα παιδιά αμφισβητήσουν τα όρια των γονιών, πρέπει να το εκλάβετε σαν μια προσπάθειά τους να χρησιμοποιήσουν τη δική τους κριτική σκέψη, παρά ότι εναντιώνονται στο γονιό. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο γονιός θα υποχωρήσει στις απατήσεις του παιδιού.
Αποφεύγετε τους καβγάδες
ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ τους καβγάδες. Όταν κατανοήσουμε τα παιδιά μας, τότε θα αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και θα κάνουμε πιο θετικές σχέσεις με τα παιδιά μας. Εάν καταλάβουμε ότι ο τρόπος που ντύνονται, βάφουν τα μαλλιά τους ή βάζουν σκουλαρίκια, είναι ο τρόπος τους να εκφράσουν ανεξαρτησία και να βρουν την ταυτότητά τους· όταν ακούμε τα δικά τους συναισθήματα και λαμβάνουμε υπόψη τη γνώμη τους, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να δεκτούν τους δικούς μας κανόνες και αξίες.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου