Η αποταμίευση, μέχρι και πριν μερικά χρόνια, δεν ήταν απλά μέρος μιας οικονομικής ορολογίας για τα νοικοκυριά αλλά τρόπος ζωής. Κάθε οικογένεια, κάθε εργαζόμενος, συνταξιούχος, προσπαθούσε να εξοικονομήσει κάποια χρήματα είτε «για ώρα ανάγκης» είτε για να τα αξιοποιήσει στο μέλλον και σε μικρό ή μεγάλο βαθμό στις περισσότερες των περιπτώσεων τα κατάφερνε. Σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει. Η υπερκατανάλωση, το αυξημένο κόστος διαβίωσης, οι ανάγκες που πληθαίνουν, οδηγούν σε οικονομικό αδιέξοδο τα νοικοκυριά. Όχι μόνο δεν μπορούν να βάλουν στην άκρη κάποια χρήματα αλλά αναγκάζονται να δανείζονται από τις τράπεζες ακόμη και για τις πιο αυτονόητες ανάγκες, όπως είναι οι σπουδές των παιδιών της οικογένειας. Έτσι πολλοί Τρικαλινοί, γιόρτασαν τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης έχοντας μηδενικό υπόλοιπο στο βιβλιάριο καταθέσεων, ανάμεσα σε λογαριασμούς δανείων και πιστωτικών καρτών.
Η μόνη διέξοδος
Η κατάσταση βέβαια δεν αναιρεί σε καμιά περίπτωση την επιβεβλημένη ανάγκη για αποταμίευση. Πόσο εύκολο όμως είναι να επανέλθουν ως καταθέτες στις τράπεζες τα Τρικαλινά νοικοκυριά και ποιοι είναι αυτοί που τελικά τα καταφέρνουν; Γι’ αυτό ακριβώς το θέμα μιλήσαμε με τον διευθυντή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στα Τρίκαλα κ. Θανάση Κωστάκη ο οποίος πρώτα από όλα αναφέρθηκε στα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρει στην οικογενειακή οικονομική κατάσταση αλλά και γενικά στην οικονομία της χώρας η εδραίωση της αποταμίευσης.
«Θεωρώ ότι η αποταμίευση είναι επιβεβλημένη. Η υπερκατανάλωση μας οδήγησε σε ακραίες καταστάσεις με τα νοικοκυριά να έχουν χτυπήσει “κόκκινο. Υπάρχουν άνθρωποι που χάνουν το σπίτι τους γιατί δεν μπορούν όχι πλέον να αποταμιεύσουν αλλά γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους», τονίζει ο διευθυντής. Η κατάσταση όμως δεν άφησε ανεπηρέαστες τις τράπεζες που πλέον φαίνεται να επενδύουν στην αύξηση του κεφαλαίου των καταθέσεων. Για το λόγο αυτό το τελευταίο διάστημα έχουν αυξήσει τα κίνητρα για αποταμίευση θέλοντας να μεγεθύνουν την καταθετική βάση και να εξασφαλίσουν την ισορροπία στην τραπεζική αγορά.
«Προσπαθούμε πλέον να στρέψουμε τους πολίτες προς την αποταμίευση μέσα από αναρίθμητα κίνητρα» τονίζει ο κ. Κωστάκης και φαίνεται ότι τα κίνητρα αυτά έχουν αρχίσει να αποδίδουν.
Ο κλασσικός κουμπαράς λοιπόν πρέπει να επιστρέψει στα σπίτια και οι γονείς πρέπει όχι μόνο να αποταμιεύουν έστω κι ελάχιστα αλλά να προτρέπουν και τα παιδιά τους να κάνουν το ίδιο. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα έχουμε και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Αδυναμία αποταμίευσης
Λίγοι τελικά όμως καταφέρνουν να αποταμιεύσουν. Σύμφωνα με μια γενικότερη εκτίμηση των δεδομένων που επικρατούν, οι μισθωτοί έχουν υπερδανειστεί και όχι μόνο δεν μπορούν να αποταμιεύσουν αλλά δεν μπορούν να καλύψουν καν τα προγραμματισμένα έξοδά τους.
Ακόμη κι όταν φαίνεται να υπάρχει αύξηση στις καταθέσεις στην ουσία πρόκειται για μια φαινομενική κατάσταση από μεταφορές άλλων χρημάτων κτλ, στα τραπεζικά ιδρύματα. Οι καταθέσεις σταδιακά μειώνονται τα τελευταία χρόνια και οι περισσότερες τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο, προέρχονται από ρευστοποίηση ακίνητης περιουσίας ή άλλου είδους πωλήσεις. Άρα η αποταμίευση μέχρι σήμερα παραμένει στόχος και όχι πραγματικότητα.
Τη μεγαλύτερη αδυναμία να καταθέσουν έχουν όπως προαναφέρθηκε οι μισθωτοί. Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι οι οποίοι λόγω της οικονομικής δυσχέρειας καταλήγουν με μισθό που δεν επαρκεί παρά μόνο για τις βασικές ανάγκες. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Τρικαλινοί που βρίσκονται υποτίθεται στην πλέον δημιουργική ηλικία, δηλαδή κοντά στα 30, είναι και αυτοί που ακόμη πιο σπάνια θα αποταμιεύσουν. Όπως τόνισε οι κ. Κωστάκης «Τα νέα παιδιά δύσκολα μπορούν να αποταμιεύσουν. Οι χαμηλοί μισθοί, η εργασιακή ανασφάλεια δεν τους επιτρέπει να έχουν περίσσευμα στο τέλος του μήνα».
Κατάθεση μόνο με σταθερό εισόδημα
Η κοινωνική ομάδα που παραδοσιακά αποταμιεύει στην περιοχή μας είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη. Ο σταθερός μισθός τους επιτρέπει να υπολογίζουν ότι κάθε μήνα ένα μέρος των χρημάτων θα το διαθέτουν σε καταθέσεις. Βέβαια, και σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσό που πλέον αποταμιεύεται είναι πολύ λιγότερο από εκείνο περασμένων χρόνων. Όπως το ίδιο συμβαίνει με κάποιους συνταξιούχους, φυσικά όχι με όλους αφού οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ και του ΟΓΑ, δύσκολα μπορούν να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες πόσο μάλλον να καταφέρουν να εξοικονομήσουν χρήματα για αποταμίευση. Από την άλλη παράδοση στις καταθέσεις έχουν οι οικονομικοί μετανάστες. Οι καταθέσεις των μεταναστών τα προηγούμενα χρόνια ήταν αρκετά υψηλές, όμως εδώ κι ένα χρόνο περίπου και αυτές εμφανίζουν πτωτική πορεία.
Όμως μπροστά σε όλα αυτά, αποδεικνύεται πόσο ευάλωτα είναι τα νοικοκυριά απέναντι στην οικονομική κρίση αλλά και δικαιώνονται οι ανησυχίες για την οικονομική κατάσταση στα επόμενα χρόνια εφόσον δεν ανατραπεί το κλίμα άμεσα.
Η ΕΡΕΥΝΑ 01 Νοεμβρίου 2009, αρ. φύλλου 15343, σελίδα 21
Η κατάσταση βέβαια δεν αναιρεί σε καμιά περίπτωση την επιβεβλημένη ανάγκη για αποταμίευση. Πόσο εύκολο όμως είναι να επανέλθουν ως καταθέτες στις τράπεζες τα Τρικαλινά νοικοκυριά και ποιοι είναι αυτοί που τελικά τα καταφέρνουν; Γι’ αυτό ακριβώς το θέμα μιλήσαμε με τον διευθυντή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στα Τρίκαλα κ. Θανάση Κωστάκη ο οποίος πρώτα από όλα αναφέρθηκε στα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρει στην οικογενειακή οικονομική κατάσταση αλλά και γενικά στην οικονομία της χώρας η εδραίωση της αποταμίευσης.
«Θεωρώ ότι η αποταμίευση είναι επιβεβλημένη. Η υπερκατανάλωση μας οδήγησε σε ακραίες καταστάσεις με τα νοικοκυριά να έχουν χτυπήσει “κόκκινο. Υπάρχουν άνθρωποι που χάνουν το σπίτι τους γιατί δεν μπορούν όχι πλέον να αποταμιεύσουν αλλά γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους», τονίζει ο διευθυντής. Η κατάσταση όμως δεν άφησε ανεπηρέαστες τις τράπεζες που πλέον φαίνεται να επενδύουν στην αύξηση του κεφαλαίου των καταθέσεων. Για το λόγο αυτό το τελευταίο διάστημα έχουν αυξήσει τα κίνητρα για αποταμίευση θέλοντας να μεγεθύνουν την καταθετική βάση και να εξασφαλίσουν την ισορροπία στην τραπεζική αγορά.
«Προσπαθούμε πλέον να στρέψουμε τους πολίτες προς την αποταμίευση μέσα από αναρίθμητα κίνητρα» τονίζει ο κ. Κωστάκης και φαίνεται ότι τα κίνητρα αυτά έχουν αρχίσει να αποδίδουν.
Ο κλασσικός κουμπαράς λοιπόν πρέπει να επιστρέψει στα σπίτια και οι γονείς πρέπει όχι μόνο να αποταμιεύουν έστω κι ελάχιστα αλλά να προτρέπουν και τα παιδιά τους να κάνουν το ίδιο. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα έχουμε και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Αδυναμία αποταμίευσης
Λίγοι τελικά όμως καταφέρνουν να αποταμιεύσουν. Σύμφωνα με μια γενικότερη εκτίμηση των δεδομένων που επικρατούν, οι μισθωτοί έχουν υπερδανειστεί και όχι μόνο δεν μπορούν να αποταμιεύσουν αλλά δεν μπορούν να καλύψουν καν τα προγραμματισμένα έξοδά τους.
Ακόμη κι όταν φαίνεται να υπάρχει αύξηση στις καταθέσεις στην ουσία πρόκειται για μια φαινομενική κατάσταση από μεταφορές άλλων χρημάτων κτλ, στα τραπεζικά ιδρύματα. Οι καταθέσεις σταδιακά μειώνονται τα τελευταία χρόνια και οι περισσότερες τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο, προέρχονται από ρευστοποίηση ακίνητης περιουσίας ή άλλου είδους πωλήσεις. Άρα η αποταμίευση μέχρι σήμερα παραμένει στόχος και όχι πραγματικότητα.
Τη μεγαλύτερη αδυναμία να καταθέσουν έχουν όπως προαναφέρθηκε οι μισθωτοί. Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι οι οποίοι λόγω της οικονομικής δυσχέρειας καταλήγουν με μισθό που δεν επαρκεί παρά μόνο για τις βασικές ανάγκες. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Τρικαλινοί που βρίσκονται υποτίθεται στην πλέον δημιουργική ηλικία, δηλαδή κοντά στα 30, είναι και αυτοί που ακόμη πιο σπάνια θα αποταμιεύσουν. Όπως τόνισε οι κ. Κωστάκης «Τα νέα παιδιά δύσκολα μπορούν να αποταμιεύσουν. Οι χαμηλοί μισθοί, η εργασιακή ανασφάλεια δεν τους επιτρέπει να έχουν περίσσευμα στο τέλος του μήνα».
Κατάθεση μόνο με σταθερό εισόδημα
Η κοινωνική ομάδα που παραδοσιακά αποταμιεύει στην περιοχή μας είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη. Ο σταθερός μισθός τους επιτρέπει να υπολογίζουν ότι κάθε μήνα ένα μέρος των χρημάτων θα το διαθέτουν σε καταθέσεις. Βέβαια, και σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσό που πλέον αποταμιεύεται είναι πολύ λιγότερο από εκείνο περασμένων χρόνων. Όπως το ίδιο συμβαίνει με κάποιους συνταξιούχους, φυσικά όχι με όλους αφού οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ και του ΟΓΑ, δύσκολα μπορούν να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες πόσο μάλλον να καταφέρουν να εξοικονομήσουν χρήματα για αποταμίευση. Από την άλλη παράδοση στις καταθέσεις έχουν οι οικονομικοί μετανάστες. Οι καταθέσεις των μεταναστών τα προηγούμενα χρόνια ήταν αρκετά υψηλές, όμως εδώ κι ένα χρόνο περίπου και αυτές εμφανίζουν πτωτική πορεία.
Όμως μπροστά σε όλα αυτά, αποδεικνύεται πόσο ευάλωτα είναι τα νοικοκυριά απέναντι στην οικονομική κρίση αλλά και δικαιώνονται οι ανησυχίες για την οικονομική κατάσταση στα επόμενα χρόνια εφόσον δεν ανατραπεί το κλίμα άμεσα.
Η ΕΡΕΥΝΑ 01 Νοεμβρίου 2009, αρ. φύλλου 15343, σελίδα 21
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου