Πώς το Δάσος δεν Ξαναγίνεται Δάσος

Η καταστροφική πυρκαγιά δεν σάρωσε μόνο τους δασικούς πνεύμονες της βορειοανατολικής Αττικής. Ταυτόχρονα, έσκισε όλα τα παραβάν της υποκρισίας, αποκαλύπτοντας ολόκληρες πολιτείες μέσα στο δάσος. Τώρα κανείς δεν μπορεί να ακούει ήσυχος το «όπου δάσος, θα μείνει δάσος», που προφέρουν κυβερνητικά χείλη, γιατί είδαμε πια το αποτέλεσμα.

Με ποιους όμως τρόπους πραγματοποιείται η οικιστική εισβολή μέσα στα δάση; Η «Κ» αναζήτησε και κατέγραψε τις βασικές μεθόδους. Η έκπληξη; Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για «νόμιμη» τσιμεντοποίηση, με την άδεια του κράτους, έστω και σε βάρος του Συντάγματος και φυσικά του περιβάλλοντος. «Το δάσος κινδυνεύει κυρίως από την αυθαιρεσία της Πολιτείας και των διαφόρων οργάνων της διοίκησης, που ανοίγουν τον δρόμο και στους αυθαιρετούντες πολίτες», τονίζει στην «Κ» ο κ. Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, πρώην προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών, ο οποίος μας βοήθησε στην καταγραφή των γκρίζων περιπτώσεων. Ειδικότερα:

– Η εκ των υστέρων οριοθέτηση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες των «προ του 1923 οικισμών», με αποτέλεσμα εντός των ορίων τους να βρεθούν δάση και δασικές εκτάσεις: Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει επανειλημμένα τις αποφάσεις αυτές ανίσχυρες, αλλά οι πολεοδομίες συνεχίζουν ακάθεκτες. Αποτέλεσμα; Οικοπεδοποίηση δασών και αναδασωτέων εκτάσεων, με το πρόσχημα ότι τελούν σε έγκυρο πολεοδομικό σχεδιασμό και βρίσκονται πλέον εκτός πλαισίου δασοπροστασίας.

– Κατά τη διάρκεια τροποποιήσεων εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων πραγματοποιήθηκαν επεκτάσεις σε βάρος παρακείμενων δασικών εκτάσεων, πολλές από τις οποίες είχαν αποτεφρωθεί από πυρκαγιές και είχαν κηρυχθεί αναδασωτέες. «Οι πολεοδομίες εκδίδουν οικοδομικές άδειες, αν και το ΣτΕ έχει κηρύξει άκυρες τις τροποποιήσεις των σχεδίων πόλης», τονίζει ο κ. Φραγκιουδάκης. Περιοχές της Ροδόπολης, της Σταμάτας, της Αμυγδαλέζας, της Δροσιάς, του Αγ. Στεφάνου ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

– Εγκεκριμένα από τομείς της διοίκησης ρυμοτομικά σχέδια έχουν συμπεριλάβει εκτάσεις δασικού χαρακτήρα. Παρότι δεν έχουν καταστεί έγκυρα, εξακολουθούν να υλοποιούνται. Σχέδια υλοποιούνται χωρίς διαγράμματα εφαρμογής, ενώ αφήνουν περιμετρικά ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα, με αποτέλεσμα να ενθυλακώνονται δασικές εκτάσεις.

– Οικοδομικοί συνεταιρισμοί φερόμενοι ως ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων, χωρίς να έχουν αναγνωριστεί ποτέ τα δικαιώματά τους έναντι του Δημοσίου, διαμορφώνουν οικοδομικά τετράγωνα, ανοίγουν και ονοματοδοτούν δρόμους σε συνεργασία με τους τοπικούς δήμους.

– Σε πολλές περιοχές της χώρας έχει αναπτυχθεί μια βιομηχανία δημιουργίας τίτλων ιδιοκτησίας σε βάρος εκτάσεων του Δημοσίου, αλλά και εγκαταλελειμμένων γαιών. Με τη συνεργασία ψευδομαρτύρων και συμβολαιογραφικών γραφείων επιτήδειοι κατασκευάζουν τίτλους ιδιοκτησίας προ του 1946, επιτυγχάνουν τη μετεγγραφή τους και διεκδικούν την υλοποίησή τους.

– Στόχο καταπατητών αποτελούν και τα ξέφωτα του δάσους, φυσικά ή… τεχνητά δημιουργημένα (μέσω κοπής δέντρων).

– Η εξαίρεση από την αναδάσωση ύστερα από πυρκαγιές είναι ένας ακόμα δρόμος. Στο παρελθόν οι διαταγές αναδάσωσης εξαιρούσαν γενικά τους αγρούς, χωρίς να τους ορίζουν, με ευνόητα αποτελέσματα. Σήμερα, οι εκτάσεις που εξαιρούνται ορίζονται συγκεκριμένα, πάλι όμως παρουσιάζονται περιπτώσεις συναλλαγής ιδιοκτητών με κρατικούς υπαλλήλους. Ακόμα και η Βουλή έχει παρέμβει για να αρθεί αναδάσωση: Το 2002, ΥΠΕΧΩΔΕ και υπουργείο Γεωργίας «πέρασαν» τροπολογία με την οποία καταργήθηκαν οι αποφάσεις αναδάσωσης στην Ανθούσα Αττικής, με τον ισχυρισμό ότι έσφαλε η διοίκηση, θεωρώντας την οικιστική περιοχή ως δασική!

Του Γιαννη Eλαφρου
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 30/08/2009)