Θέλεις να γίνουμε φίλοι;

Οι καλοκαιρινές διακοπές σημαίνουν για μας ξεκούραση και ηρεμία. Για τα παιδιά, όμως, είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουν καινούργιους φίλους.

Οι φίλοι είναι από τα πιο σημαντικά πρόσωπα στη ζωή ενός ανθρώπου. Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν δεν είχαμε φίλους; Με ποιον θα παίζαμε το αγαπημένο μας παιχνίδι, με ποιον θα συζητάγαμε όλα αυτά που μας συμβαίνουν, ποιος θα μοιραζόταν μαζί μας τα προβλήματά μας; Βέβαια, το να κάνουμε φίλους δεν είναι και τόσο απλό. Όπως και για τους ενηλίκους, έτσι και για τα παιδιά οι φιλίες δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Υπάρχουν παιδιά που κάνουν πολύ εύκολα φίλους, ενώ άλλα δυσκολεύονται. Αυτό εξαρτάται κυρίως από το χαρακτήρα των παιδιών, από τον τρόπο ζωής τους, αλλά και από τις συνθήκες που επικρατούν την κάθε στιγμή.

Η σημασία των συνομηλίκων

Όσο σημαντικοί είναι οι ενήλικοι για ένα παιδί, τόσο σημαντικοί είναι και οι συνομήλικοι. Οι γονείς καλύπτουν την ανάγκη του παιδιού για ασφάλεια και προστασία, ενώ του παρέχουν τα εφόδια που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει τη ζωή. Οι συνομήλικοί του καλύπτουν την ανάγκη του για συντροφικότητα, ενώ είναι οι άνθρωποι με τους οποίους διασκεδάζει. Οι φίλοι είναι οι σύμμαχοι τόσο στη ζωή, όσο και στην ανάπτυξή του. Μέσα από την παρέα αναπτύσσει την κοινωνικότητά του, την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, τις δυνατότητές του, την προσωπικότητά του. Μαθαίνει πώς δημιουργούνται οι σχέσεις και τι χρειάζονται αυτές για να είναι υγιείς. Μαθαίνει να αγαπά, να σέβεται τους άλλους και φυσικά να συνυπάρχει. Μέσα από την κοινή δραστηριότητα των παιδιών στα παιχνίδια και στις ομαδικές δραστηριότητες αναπτύσσεται η ανάγκη για επικοινωνία. Σε αυτές τις συνθήκες διαμορφώνεται μια μικρή κοινωνία, μέσα στην οποία το παιδί αποκτά τις πρώτες συνήθειες συμπεριφοράς μέσα σε ομάδα και δημιουργεί τις πρώτες του σχέσεις με άλλους, οι οποίοι είναι ίσοι με αυτόν σαν συνεργάτες στη ζωή και στην εκάστοτε δραστηριότητα. Η βάση της ανάγκης για επικοινωνία βρίσκεται στην κοινή δραστηριότητα. Μέσα από την επικοινωνία των συνομηλίκων εφαρμόζονται στην πράξη οι κανόνες συμπεριφοράς που το κάθε παιδί έχει μάθει, τους οποίους αρχίζει να προσαρμόζει ανάλογα στην κάθε περίσταση. Στην κοινή δράση των παιδιών εμφανίζονται συχνά καταστάσεις που απαιτούν το συντονισμό των ενεργειών τους για να μπορέσουν να επιλυθούν. Απαραίτητα συστατικά για την ομαλή σχέση τους και την καλή λειτουργία της ομάδας είναι η καλή θέληση, η ικανότητα σεβασμού του κοινού σκοπού και πολλές φορές η παραγκώνιση των ατομικών επιθυμιών. Η παιδική αυτή κοινωνία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ένταξη του ενήλικου πια παιδιού στη δική μας κοινωνία.

Όλοι οι γονείς δίνουν μεγάλη σημασία στις παρέες των παιδιών τους. Είτε για να διαπιστώσουν αν είναι οι κατάλληλες είτε για να δουν πώς το παιδί τους συμπεριφέρεται μέσα σε αυτές. Άλλοι πάλι γονείς ανησυχούν γιατί το παιδί τους δεν έχει χρόνο για παρέες, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές ή δεν μπορεί να κάνει φίλους εύκολα.

Πού μπορεί να κάνει παρέες ένα παιδί;

Το καλοκαίρι είναι μια εποχή ιδιαίτερα ευνοϊκή για να περάσουν τα παιδιά χρόνο με τους φίλους τους, αλλά και για να βρουν καινούργιους. Εκτός από το χώρο του σχολείου, λοιπόν, πολλοί είναι οι χώροι που μπορούν να κάνουν φίλους, όπως η κατασκήνωση. Σε τέτοιους χώρους δημιουργούνται φιλίες πολύ σταθερές και ουσιαστικές, αφού τα παιδιά περνούν πολλές μέρες μαζί, μαθαίνοντας να συνυπάρχουν σεβόμενο το ένα το άλλο και ξεπερνώντας τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Αλλά και οι παιδότοποι, οι παιδικές χαρές και οι παραλίες είναι κάποια από τα μέρη που μπορούν τα παιδιά να κάνουν νέες γνωριμίες.

Από ποια ηλικία πρέπει τα παιδιά να έχουν φίλους;

Αν παρατηρήσουμε ένα μωρό, θα δούμε πόσο πολύ χαίρεται στη θέα ενός άλλου παιδιού. Από πολύ μικρή ηλικία, τα παιδιά αναζητούν τη συντροφιά συνομηλίκων τους. Οι πρώτες σχέσεις όμως σε φιλικό επίπεδο δημιουργούνται από την ηλικία των δύο ετών, όπου το παιδί αρχίζει να μιλά και να λειτουργεί αυτόνομα. Στην ηλικία αυτή όταν δυο παιδιά παίζουν αυτόματα θεωρούνται φίλοι. Η στάση αυτή θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Έτσι, από την ηλικία των τεσσάρων ετών, τα παιδιά γίνονται πιο συντροφικά μεταξύ τους. Αλλάζει ο τρόπος που βλέπουν το ένα το άλλο, δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην έννοια του φίλου, ενώ τώρα αρχίζει να παίζει ουσιαστικό ρόλο γι’ αυτά η γνώμη των άλλων και η εκτίμηση της ομάδας προς το πρόσωπό τους. Στην ηλικία των οχτώ περίπου ετών, ξεκινούν οι πιο ουσιαστικές φιλίες, οι οποίες βασίζονται μεταξύ άλλων στα κοινά ενδιαφέροντα και χαρακτηριστικά των παιδιών.

Πώς πρέπει να προσεγγίζει ένα παιδί τα άλλα;

Το πώς ένα παιδί δημιουργεί φιλίες εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Κάποιοι απ’ αυτούς, είναι η προσωπικότητά του, η εικόνα που έχει για τον εαυτό του, τα βιώματά του, οι φόβοι και τα συναισθήματά του. Γι’ αυτό, υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους τα παιδιά πλησιάζουν το ένα το άλλο. Κάποια το κάνουν με άμεσο τρόπο, προσεγγίζοντας ευθέως τα παιδιά που θέλουν. Άλλα προσπαθούν μέσω κάποιου ομαδικού παιχνιδιού ή μέσω της ανταλλαγής παιχνιδιών. Τέλος, υπάρχουν παιδιά που δεν πλησιάζουν τα άλλα, περιμένοντας από αυτά να κάνουν την πρώτη κίνηση.

Πόσους φίλους πρέπει να έχει ένα παιδί;

Ο αριθμός των φίλων που έχει ο καθένας από εμάς δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Υπάρχουν παιδιά που είναι πολύ κοινωνικά κι έχουν περισσότερες παρέες από άλλα. Κάποια όμως από αυτά μπορεί να μη γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους, να είναι δηλαδή περισσότερο γνωστοί παρά φίλοι. Αντίθετα, μπορεί κάποιος να έχει λίγους φίλους, τους οποίους όμως να γνωρίζει πολύ καλά. Σημασία λοιπόν δεν έχει πόσοι είναι οι φίλοι ενός παιδιού, αλλά τι σχέση έχουν μεταξύ τους.

Γιατί κάποια παιδιά δεν είναι δημοφιλή;

Στην παιδική κοινωνία η θέση που κατέχει ένα παιδί δείχνει την εικόνα που έχουν γι’ αυτό τα άλλα και τη θέση στην οποία το κατατάσσουν στην ομάδα. Ο βαθμός της δημοτικότητάς του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τη νοητική του ανάπτυξη, τις ιδιομορφίες της συμπεριφοράς του και φυσικά την ικανότητά του να επικοινωνεί με τα άλλα παιδιά. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως, πέρα από τα ατομικά χαρακτηριστικά, εξίσου σημαντικοί είναι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες. Κάποιοι από αυτούς που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δημοτικότητα ενός παιδιού είναι το πόσο μοιάζει με τα άλλα, είτε εξωτερικά είτε ως προς τα ενδιαφέροντά τους, τα κοινά τους στοιχεία ως προς την ανάπτυξη και τον τρόπο που παίζουν, καθώς και η χρονική στιγμή που ένα παιδί μπαίνει σε μια καινούργια ομάδα.

Πρέπει να το παροτρύνω να κάνει φίλους;

Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν την κοινωνικότητα του παιδιού, να το βοηθήσουν να γνωρίσει φίλους μέσα στο σχολείο, μέσω κάποιας δραστηριότητας ή στη γειτονιά του, βοηθώντας το έτσι να αρχίσει να ανήκει σε μια κοινωνική ομάδα. Συμμετέχοντας σε ομαδικά παιχνίδια ή σε ομάδες ποδοσφαίρου, χορού ή θεάτρου, θα έχει την ευκαιρία να βρει φίλους με κοινά ενδιαφέροντα, με τους οποίους θα μπορεί να κάνει παρέα και εκτός ομάδας. Προσπαθήστε μόνο να μην το αγχώσετε και να μην το πιέσετε, γιατί κάτι τέτοιο περισσότερο θα το μπλοκάρει παρά θα το βοηθήσει. Τέλος, μην ξεχνάτε πως το δικό σας παράδειγμα είναι πολύ σημαντικό για τη συμπεριφορά του.

Παιδικοί προβληματισμοί και οι κατάλληλες απαντήσεις

Είναι πολύ πιθανό το παιδί σας να σας απευθύνει κάποιες από τις παρακάτω ερωτήσεις. Οπλιστείτε με ειλικρίνεια και ψυχραιμία και απαντήστε σαν να απευθύνεστε σ’ ένα ώριμο άτομο. Κυρίως όμως θυμηθείτε πώς νιώθατε εσείς όταν κάνατε ή χάνατε φίλους.

Γιατί δεν έχω πολλούς φίλους;

Αυτό που έχει σημασία δεν είναι πόσους φίλους έχουμε, αλλά το πόσο καλά περνάμε με αυτούς ακόμα κι αν είναι πολύ λίγοι. Αυτό που μετράει είναι να γνωρίζουμε καλά ο ένας τον άλλο, να νοιαζόμαστε, να περνάμε καλά όταν είμαστε μαζί. Δηλαδή να είμαστε πραγματικοί φίλοι.

Πρέπει να μοιάζω με τους φίλους μου;

Όπως όλοι ξέρουμε, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Δεν γίνεται οι φίλοι μας να είναι ακριβώς σαν εμάς, να φοράνε τα ίδια ρούχα, να έχουν τις ίδιες απόψεις ή τα ίδια γούστα. Κανένας άνθρωπος δεν είναι ακριβώς ίδιος με κάποιον άλλο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπορούμε να έχουμε καλή σχέση μαζί τους. Άλλωστε, για να είναι φίλοι μας, πάει να πει ότι μας ταιριάζουν.

Τσακώθηκα με το φίλο μου. Τι να κάνω;

Αν τσακωθούμε με κάποιον από τους φίλους μας, τότε πρέπει να μιλήσουμε μαζί του για να βρούμε μια λύση στη διαφωνία ή στην παρεξήγηση που δημιουργήθηκε. Ακόμη κι αν το λάθος δεν είναι δικό μας, δεν αφήνουμε τον εγωισμό μας να μας απομακρύνει. Αν εκείνος δεν τολμά, μπορούμε να κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα. Αν πάλι κάναμε εμείς το λάθος, μια συγνώμη πολλές φορές είναι αρκετή.

Πότε θα ξαναδώ το φίλο που γνώρισα το καλοκαίρι;

Όταν οι διακοπές τελειώσουν, όλοι θα πρέπει να γυρίσουμε σπίτι μας και να αποχωριστούμε τις καλοκαιρινές μας παρέες. Αν όμως θέλουμε, μπορούμε να κρατήσουμε επαφή με τους καλοκαιρινούς μας φίλους. Αν μένουν κοντά, μπορούμε να τους επισκεπτόμαστε ή να κανονίζουμε κοινές εξόδους μαζί τους. Αν πάλι μένουν μακριά, μπορούμε να επικοινωνούμε μαζί τους μέσω τηλεφώνου, μέσω ταχυδρομείου ή ακόμα και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Και ίσως να τους συναντήσουμε το επόμενο καλοκαίρι.

πηγή