Ο διάλογος είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, το «κλειδί» για να ελέγξουν οι γονείς τις εκρήξεις των παιδιών στην εφηβεία

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

StumpleUpon DiggIt! Del.icio.us Blinklist Yahoo Furl Technorati Simpy Spurl Reddit Google Twitter FaceBook

κάντε κλικ στην εικόνα για να διαβάσετε

«Πίστευα ότι τα σημάδια της εφηβείας δεν εμφανίζονται από τη μία μέρα στην άλλη. Κι όμως διαπίστωσα στην πράξη ότι η συμπεριφορά της κόρης μου άλλαξε μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα».

Μέσα σε ένα βράδυ το δωμάτιο της 13χρονης Μαργαρίτας άλλαξε όψη: οι άδειοι μέχρι τότε τοίχοι, ακόμη και η πόρτα «ντύθηκαν» με αφίσες γνωστών ηθοποιών και τραγουδιστών. Αυτό ήταν ένα από τα σημάδια, όπως λέει η μητέρα της, κ. Μένη Χατζηπαναγιώτου, που δήλωναν ότι το μικρό κορίτσι έμπαινε σε μια νέα φάση της ζωής της. «Συνειδητοποίησα την αλλαγή όταν της ζήτησα να κάνει κάτι, κι ενώ υπό άλλες συνθήκες δεν θα αντιδρούσε, τώρα αντιμίλησε κι αρνήθηκε να συνεργαστεί».

Η ακμή δεν είναι η μόνη αλλαγή στα παιδιά που περνούν την πόρτα της εφηβείας. Η αλλαγή στη συμπεριφορά, οι έντονες αντιδράσεις και οι συχνοί καβγάδες με την οικογένεια δηλώνουν ότι το παιδί γίνεται έφηβος.

Όπως επισημαίνει η οικογενειακή σύμβουλος κ. Έφη Σαρηγιαννίδου, πρόκειται για το τελευταίο αναπτυξιακό στάδιο του ανθρώπου, μία περίοδο που σηματοδοτεί πολλά νέα ξεκινήματα, όπως αυτό της σεξουαλικής ζωής. «Είναι μία κρίσιμη περίοδος, αφού αυτή θα καθορίσει τη μετέπειτα συναισθηματική και κοινωνική ζωή του εφήβου. Αυτά τα έξι χρόνια, ο νέος προσπαθεί πρώτα απ΄ όλα να αυτονομηθεί σαν προσωπικότητα. Αυτό όμως πρακτικά σημαίνει ότι προσπαθεί να ορίσει τη δική του ζωή και το κάνει μέσω της επανάστασης».

Η αντίδραση και η επανάσταση είναι συνώνυμα με την εφηβεία. Τα κορίτσια μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, περνούν συνήθως πιο ήπια την περίοδο αυτή, «αφού είναι από τη φύση τους πιο καλά στην επικοινωνία απ΄ ό,τι τα αγόρια», σημειώνει η κ. Σαρηγιαννίδου.

Τα χαρακτηριστικά των εφήβων, όπως τονίζει η παιδίατρος και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Π. & Α. Κυριακού, κ. Άρτεμις Τσίτσικα, είναι ο πειραματισμός, «δοκιμάζουν για να γνωρίσουν τον κόσμο. Παράλληλα, τα παιδιά αυτής της ηλικίας αντιτίθενται σε κάθε μορφή εξουσίας και ιδίως στη γονεϊκή εξουσία, ενώ δεν έχουν συνήθως την ικανότητα να δουν μελλοντικά τις επιπτώσεις των πράξεών τους, γι΄ αυτό και παίρνουν πιο εύκολα ρίσκα». Συμπληρώνει δε ότι σήμερα οι έφηβοι έχουν να αντιμετωπίσουν νέα κοινωνικά δεδομένα. «Αυτά είναι η υπεραπασχόληση των γονέων, η έλλειψη διεξόδων για τα παιδιά των μεγαλουπόλεων και η έλλειψη ενδιαφερόντων για εκείνα στις πόλεις της περιφέρειας, ακόμη και το τεχνολογικό “χάσμα γενεών” που πρέπει να καλυφθεί μεταξύ αυτών και των γονιών».

Ο ρόλος των γονέων
Η επικοινωνία είναι πάντως το κλειδί για να μπορέσουν οι γονείς να μετριάσουν τις εφηβικές εκρήξεις. «Οι έφηβοι αμφισβητούν τα πάντα. Αυτό που θα πρέπει λοιπόν να κάνουν οι γονείς είναι να καταλάβουν ότι μόνο μέσω του διαλόγου και της κατανόησης μπορούν τα παιδιά να θεωρήσουν τους γονείς πραγματικούς σύμμαχους», προσθέτει η οικογενειακή σύμβουλος.

Παράλληλα, όπως τονίζει η κ. Τσίτσικα, οι γονείς θα πρέπει από τη μία να καλύπτουν συναισθηματικά τα παιδιά, «από την άλλη είναι απαραίτητο να βάζουν όρια- παρ΄ όλο που ο έφηβος μπορεί να δείχνει ότι δεν τα χρειάζεται, του είναι αναγκαία γιατί με αυτόν τον τρόπο οι γονείς τού δείχνουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Και φυσικά, η οικογένεια θα πρέπει να είναι ειλικρινής και να δίνει το σωστό παράδειγμα στους νέους».
Η αγωνία για την εμφάνιση προκαλεί διατροφικές διαταραχές

Αρκετά σημαντικό ποσοστό ατόμων που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία, η βουλιμία και η υπερφαγία, είναι έφηβοι. «Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα σε αυτήν τη φάση της ζωής αρχίζουν να έχουν έντονες ανησυχίες για το σώμα τους και δέχονται κοινωνικές πιέσεις για να έχουν μια τέλεια εμφάνιση, κάτι που είναι συνυφασμένο με το αδύνατο και γυμνασμένο κορμί», λέει η διατροφολόγος κ. Κωσταλένια Καλλιανιώτη. Για να αποκτήσουν λοιπόν το σώμα των μοντέλων τα κορίτσια ή των αθλητών τα αγόρια, που βλέπουν στην τηλεόραση, καταφεύγουν στη χρήση αθέμιτων μέσων. «Είτε υποβάλλουν τους εαυτούς τους σε αυτοσχέδιες δίαιτες, συχνά υπερβολικά αυστηρές και, φυσικά, αντιεπιστημονικές, είτε οδηγούνται σε ακόμη πιο ακραίες διατροφικές συμπεριφορές όπως ο περιορισμός της κατανάλωσης τροφής, η πρόκληση εμετού μετά τα γεύματα, η χρήση καθαρτικών και η υπερεντατική άσκηση».

Επειδή μία τέτοια συμπεριφορά σε ένα τόσο ευαίσθητο στάδιο της ζωής μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα στην υγεία, όπως ο περιορισμός της ανάπτυξης, η εμφάνιση ελλείψεων σε θρεπτικά συστατικά, η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, η φθορά των δοντιών κ.λπ., οι γονείς θα πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση για συμπτώματα διαταραγμένης συμπεριφοράς και με τα πρώτα σημάδια να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό υγείας.

Μονάδα Εφηβικής Υγείας
Από τον Οκτώβριο του 2006, στο Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού λειτουργεί η Μονάδα Εφηβικής Υγείας. «Η συγκεκριμένη μονάδα έρχεται να καλύψει ένα κενό, αφού είξναι από τις λίγες δομές που μπορούν να αντιμετωπίσουν προβλήματα της εφηβικής ζωής», σημειώνει η παιδίατρος και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας κ. Άρτεμις Τσίτσικα.

Μέχρι σήμερα περίπου 2.000 έφηβοι, ηλικίας 11-18 ετών, έχουν επισκεφθεί τη μονάδα, είτε μαζί με τους γονείς τους είτε μόνοι τους. Τα πιο συνηθισμένα αιτήματα που δέχονται στη μονάδα είναι θέματα διατροφής και ανάπτυξης, δυσλειτουργίες στην οικογένεια, «ακόμη και για να κάνουν απλά μια συζήτηση για θέματα που τους απασχολούν».


«Θέλουν να τα δοκιμάσουν όλα, χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες»

ΤΟ ΠΡΩΤΟ πράγμα που παρατήρησε η κ. Χριστίνα Τσιρακίδου όταν ο γιος της, ο 17χρονος σήμερα Γιώργος, μπήκε στην εφηβεία, ήταν η νευρικότητα που είχε. «Είχε γίνει πιο ανήσυχος. Όσο μεγαλώνει πάντως παρατηρώ ότι θέλει να είναι περισσότερο ανεξάρτητος», λέει. Όπως οι περισσότεροι γονείς με παιδιά στην εφηβεία, έτσι και η κ. Τσιρακίδου έχει παρατηρήσει διαφορές στη συμπεριφορά του αγοριού, χωρίς ευτυχώς, όπως λέει, να σημειωθούν ακραίες συμπεριφορές, όπως συχνά συμβαίνει με τα παιδιά σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία. «Έχουμε, για παράδειγμα, συχνά προστριβές σχετικά με την ώρα που πρέπει να γυρίσει το παιδί στο σπίτι ύστερα από κάποια έξοδο με τους φίλους του. Γενικότερα πάντως υπάρχει μία τάση από τον έφηβο γιο μου να αμφισβητεί εμένα και τον σύζυγό μου. Πολλές φορές θεωρεί ότι γνωρίζει τα πάντα καλύτερα από εμάς και αρνείται να δεχθεί συμβουλές σχετικά με διάφορα ζητήματα που προκύπτουν», εξηγεί η μητέρα.

Διατροφικές διαταραχές, καταχρήσεις, υιοθέτηση κακών συνηθειών, ακόμη και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες είναι μερικά από τα πιο σοβαρά προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν τόσο οι έφηβοι όσο και οι γονείς τους αυτήν την περίοδο.

Όπως λένε οι ειδικοί, ο κυριότερος λόγος που μπορεί να οδηγήσει ορισμένους έφηβους σε υιοθέτηση ακραίων και βλαβερών συνηθειών είναι η αυτονομία που θέλουν να έχουν και η άγνοια κινδύνου.

Η έρευνα
Όπως προέκυψε από ημερίδα που πραγματοποίησε πρόσφατα η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο μείωση του χρόνου έναρξης ψυχοτρόπων ουσιών καθώς και αύξηση των χρηστών. Έτσι, ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης της χρήσης ναρκωτικών είναι 15,5 έτη, ενώ για κάποιους τα ναρκωτικά μπήκαν στη ζωή τους πριν από τα 15.

Αλλά και η κατάχρηση του Διαδικτύου αποτελεί ένα από τα πιο συχνά προβλήματα στην εφηβεία. Σύμφωνα με έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας, το 1% των εφήβων έκανε υπερβολική χρήση Διαδικτύου (στο στάδιο του εθισμού), ενώ το 12,8% παρουσίαζε περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση Διαδικτύου, δηλαδή μία κατάσταση πριν τον εθισμό.

(Πηγή)