Άμστερνταμ: Μια έξυπνη πόλη γεννιέται

Η ολλανδική πόλη επενδύει μαζικά σε νέες -φιλικότερες προς το περιβάλλον- υποδομές που περιλαμβάνουν σταθμούς ανεφοδιασμού για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και έξυπνα δίκτυα, ενώ δίνει κίνητρα στους καταναλωτές για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά και μικρές ανεμογεννήτριες.

Του Mark Scott
Οι δρόμοι του Άμστερνταμ την περασμένη εβδομάδα γνώρισαν σημαντικές αλλαγές. Τα πρώτα από τα συνολικά 1.200 νοικοκυριά εγκατέστησαν ένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας των IBM (IBM) και Cisco (CSCO) με στόχο την περικοπή του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλοι απέκτησαν πρόσβαση σε χρηματοδότηση από τις ολλανδικές τράπεζες ING (ING) και Rabobank για την αγορά αποδοτικότερων συσκευών, από λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας έως αποτελεσματικότερη μόνωση για τη στέγη της κατοικίας τους. Και στο Utrechtsestraat, μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές λεωφόρους στο κέντρο της πρωτεύουσας, τοποθετήθηκαν ηλιακά πάνελ στις στάσεις των λεωφορείων για να μετατρέψουν τον δρόμο σε "Κλιματική Οδό" που θα προωθεί τις πράσινες τεχνολογίες.

Τα έργα αυτά είναι τα πρώτα βήματα του Άμστερνταμ προκειμένου να κάνει τις υποδομές του πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Άλλα έργα αναμένεται να ακολουθήσουν σύντομα. Περιλαμβάνουν 300 σταθμούς ενέργειας σε ολόκληρη την πόλη για την επαναφόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, φωτοβολταϊκά συστήματα που θα τοποθετηθούν στα ιστορικά σπίτια του 17ου αιώνα του Άμστερνταμ και ολοκληρωμένα συστήματα που θα επιτρέπουν στα νοικοκυριά να μεταπωλούν την ενέργεια που παράγουν από μικρού μεγέθους ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά συστήματα στο ηλεκτρικό δίκτυο της πόλης με ευνοϊκά κίνητρα.

Οι τελευταίες πρωτοβουλίες του Άμστερνταμ στις πράσινες τεχνολογίες ανακοινώθηκαν την ίδια στιγμή που οι κυβερνήσεις παγκοσμίως βάζουν στην άκρη δισεκατομμύρια για να δημιουργήσουν "έξυπνες πόλεις" που συνδυάζουν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με κανονισμούς για την αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας προκειμένου να μειώσουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο τους. Άλλες πόλεις έχουν δείξει ενδιαφέρον για την ιδέα, ωστόσο έως τώρα το Άμστερνταμ παραμένει ο παγκόσμιος ηγέτης, με στόχο να ολοκληρώσει τον πρώτο γύρο των επενδύσεων μέχρι το 2012. Αυτό καθιστά την πόλη σημείο αναφοράς και έχει τοποθετήσει το Άμστερνταμ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της παγκόσμιας κοινότητας για την άντληση μαθημάτων σε ό,τι αφορά τις πράσινες πρωτοβουλίες.

Πιο αποτελεσματικά νοικοκυριά

Συνολικά, ο δήμος, εταιρείες ενέργειες και άλλες ιδιωτικές εταιρείες αναμένεται να επενδύσουν περισσότερα από 1,1 δισ. ευρώ (1,5 δισ. δολ.) σε φιλικά προς το περιβάλλον προγράμματα τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτό περιλαμβάνει 300 εκατ. ευρώ (420 εκατ. δολ.) που θα επενδύσει ο τοπικός διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας Alliander σε τεχνολογίες "έξυπνου δικτύου" που χρησιμοποιούν αισθητήρες και βελτιωμένα συστήματα ελέγχου για να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης επενδύσεις έως 200 εκατ. ευρώ (280 εκατ. δολ.) από τοπικούς οικιστικούς συνεταιρισμούς με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας και άλλα 300 εκατ. ευρώ από εταιρείες όπως η Philips (PHG) και η ολλανδική Nuon σε άλλες τεχνολογίες για την αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας. "Βρισκόμαστε στο σωστό μέρος, στο σωστό χρόνο", δηλώνει ο Ger Baron, υπεύθυνος έργου στο Amsterdam Innovation Motor (AIM), μια κοινοπραξία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που επιβλέπει τα έργα.

Η πρωτοβουλία για την μείωση των εκπομπών αερίων ενδεχομένως να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη μάχη για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Από το 2006, περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε αστικές περιοχές απ’ ό,τι στην ύπαιθρο και η μαζική εξάπλωση υπερ-πόλεων όπως η Βομβάη και το Σαο Πάολο αναμένεται να επιταχυνθεί στο μέλλον. Η εταιρεία συμβούλων Accenture (ACN) υπολογίζει ότι οι πόλεις παράγουν περίπου τα δύο τρίτα του συνόλου των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσα από ένα συνδυασμό των εκπομπών των αυτοκινήτων, της οικιακής χρήσης και της βιομηχανικής παραγωγής. Τα επόμενα χρόνια, η στροφή των πολιτικών στις ΗΠΑ και αλλού, θα αυξήσει την πίεση για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. "Μέχρι σήμερα δεν είχε δοθεί μεγάλη έμφαση στο ρόλο που μπορούν να παίξουν οι πόλεις για την μείωση των εκπομπών", αναφέρει ο Mark Spelman, επικεφαλής στρατηγικής της Accenture.

Σε αυτό το πλαίσιο η Accenture άρχισε να συνεργάζεται με επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία, προκειμένου να βρει τον καλύτερο τρόπο για να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις πόλεις. Στο πρώτο τέτοιο έργο – μία κοινοπραξία ύψους 100 εκατ. δολ. στο Boulder του Κολοράντο με επικεφαλής την Xcel Energy (XEL) – περίπου 60.000 νοικοκυριά θα συνδεθούν σε δίκτυο "έξυπνης" τεχνολογίας αυτό το καλοκαίρι. Στις αρχικές δοκιμές η χρήση ενέργειας ανά νοικοκυριό μειώθηκε έως και 50% χάρη στη δυνατότητα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο του δικτύου από τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών που επιτρέπουν στους καταναλωτές να προσαρμόσουν την κατανάλωσης ενέργειας ανάλογα με την ώρα της ημέρας ή άλλους παράγοντες. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων μηνών, η Accenture αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να ανακοινώσει παρόμοια έργα σε άλλες τρεις ευρωπαϊκές πόλεις.

Στο Άμστερνταμ οι δημοτικές αρχές έχουν ήδη ξεκινήσει. Ο ολλανδικός διαχειριστής ηλεκτρικού δικτύου Alliander, που ανήκει κατά 30% στην περιφέρεια που περιλαμβάνει το Άμστερνταμ, θα ξοδεύει 100 εκατ. ευρώ (139 εκατ. δολ.) κάθε έτος μέχρι το 2016 για την αναβάθμιση του δικτύου με έξυπνες τεχνολογίες. Αυτό περιλαμβάνει την εγκατάσταση νέων μετρητών στα νοικοκυριά που περιγράφουν λεπτομερώς την χρήση ενέργειας και μεταδίδουν τα δεδομένα πίσω στους διαχειριστές. Έως το 2011, όπως αναφέρει ο Paulus Agterberg, διευθυντής στρατηγικής και καινοτομίας της Alliander, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του Άμστερνταμ θα έχουν συνδεθεί στο έξυπνο δίκτυο. "Πρέπει να ξοδέψεις σε νέες υποδομές προκειμένου να έχεις αποτελέσματα", σημειώνει.

Απομακρυσμένη διαχείριση ενέργειας

Καθώς συνεχίζονται τα έργα αναβάθμιση των υποδομών τα πόλης, οι τοπικές αρχές εξετάζουν νέους τρόπους να επεκτείνουν τα έξυπνα δίκτυα. Έως τις αρχές του επόμενου έτους οι αρχές του Άμστερνταμ ευελπιστούν ότι θα έχουν δημιουργήσει ένα "εικονικό εργοστάσιο ενέργειας", ή ενεργειακά συστήματα που θα επιτρέπουν στα νοικοκυριά να μεταπωλούν την πλεονάζουσα ενέργεια που θα παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα, ανεμογεννήτριες και μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα, πίσω στην πόλη. Το σχέδιο θα μπορούσε να προσθέσει 200 Μεγαβάτ ανανεώσιμης ενέργειας, περίπου το μέγεθος ενός μεγάλου αιολικού πάρκου, στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Άμστερνταμ.

"Η ιδέα είναι να δημιουργήσουμε εργοστάσια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα σπίτια και τις γειτονιές", αναφέρει ο Maikel van Verseveld, στέλεχος της Accenture που συμμετέχει στο έργο.

Με τα πρώτα προγράμματα να βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, η προσοχή πλέον στρέφεται στον επόμενο γύρο των έξυπνων αναβαθμίσεων. Στο επίκεντρο του σχεδιασμού βρίσκεται η τοποθέτηση 300 σταθμών ανεφοδιασμού στην πόλη για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το πρώτο έχει ήδη εγκατασταθεί, ενώ τα υπόλοιπα – που θα βρίσκονται σε τοπικούς χώρους στάθμευσης και άλλους δημόσιους χώρους – βρίσκονται σε καλό δρόμο για να είναι έτοιμα έως τα μέσα του 2010. Ο Ger Baron της AIM επισημαίνει ότι το Amsterdam βρίσκεται επίσης σε διαπραγματεύσεις με μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και κατασκευαστές λογισμικού για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα επιτρέπουν στα νοικοκυριά να ελέγχουν την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας της κατοικίας τους από μακριά. Αυτό θα επιτρέπει στους καταναλωτές να ανοίγουν και να κλείνουν τις συσκευές στο σπίτι τους ακόμα και όταν θα λείπουν. "Το μέλλον είναι η απομακρυσμένη διαχείριση της ενέργειας", προσθέτει ο Baron.

Τα σχέδια του Άμστερνταμ είναι φιλόδοξα, ωστόσο είναι και ακριβά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η εγκατάσταση των έξυπνων τεχνολογιών στο ηλεκτρικό δίκτυο θα κοστίσει 438 ευρώ ανά νοικοκυριό για διάστημα 15 ετών. Πρόσθετες δαπάνες, ιδιαίτερα τα 280 εκατ. ευρώ που χρειάζονται για να βελτιωθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα των κατοικιών, ενδεχομένως να είναι δύσκολο να προωθηθούν στους καταναλωτές που ήδη υποφέρουν στο περιβάλλον της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης.

Ωστόσο, μετατρέποντας το Amsterdam σε έξυπνη πόλη, οι τοπικές αρχές φιλοδοξούν να ενισχύσουν την οικονομία μέσω των συμπράξεων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αλλά και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων έως 40% μέχρι το 2025. "Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε καινοτομία", δηλώνει ο Baron της AIM.

Ο Scott είναι ρεπόρτερ του BusinessWeek στο γραφείο του Λονδίνου

πηγή