Εθισμός στο Διαδίκτυο

Τι είναι; Συμβουλές προς γονείς

Τι είναι;

Για πολλούς γονείς το χρονικό διάστημα που τα παιδιά τους ασχολούνται με το Διαδίκτυο αποτελεί βασική αιτία εκνευρισμού. Αρχικά οι γονείς υποδέχτηκαν το Διαδίκτυο στα σπίτια τους, ελπίζοντας ότι θα άνοιγε νέους ορίζοντες στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες των παιδιών τους. Ωστόσο, πολλοί γονείς συνειδητοπoίησαν γρήγορα ότι τα παιδιά τους, αντί για τα μαθήματά τους και για έρευνα, περνούσαν ώρες συνομιλώντας ηλεκτρονικά με τους φίλους τους, παίζοντας παιχνίδια ή μιλώντας με αγνώστους σε chat rooms.

Το να διατηρήσουν μια υγιή ισορροπία ανάμεσα στα μέσα ψυχαγωγίας και στις άλλες δραστηριότητες στη ζωή των παιδιών τους, αποτελούσε πάντα μια πρόκληση για τους γονείς. Το Διαδίκτυο έκανε αυτή την πρόκληση ακόμα πιο έντονη. Η δεσμευτική φύση των διαδικτυακών επικοινωνιών και των διαδραστικών παιχνιδιών οδηγεί πολλά παιδιά και εφήβους στο σημείο να μην αντιλαμβάνονται πόση ώρα ήταν στο Διαδίκτυο.

Δυστυχώς, γονείς και καθηγητές δεν καταλαβαίνουν το πρόβλημα, πριν αυτό γίνει σοβαρό. Αυτό συμβαίνει γιατί ότι γίνεται στο Διαδίκτυο είναι εύκολο να κρυφτεί και γιατί ο εθισμός στο Διαδίκτυο δεν είναι ευρέως αναγνωρισμένος από την ιατρική κοινότητα. (Οι ψυχίατροι συνεχίζουν να διαφωνούν για το αν αυτή η συμπεριφορά μπορεί να χαρακτηριστεί «εθισμός», με μερικούς να προτιμούν να την αποκαλούν «καταναγκαστική συμπεριφορά».)

Τα παιδιά και γενικότερα οι νέοι μπορεί εύκολα να «κολλήσουν» σε online δραστηριότητες όπως παιχνίδια με πολλούς χρήστες, άμεσα μηνύματα, πορνογραφία και chat rooms. Τα πιο ευάλωτα παιδιά, σύμφωνα με τις Υπηρεσίες Εξάρτησης στον Υπολογιστή της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, είναι αυτά που είναι «μοναχικά και βαριούνται ή από οικογένειες όπου κανείς δεν είναι στο σπίτι για να μιλήσουν μετά το σχολείο».

Τα παιδιά που δεν είναι δημοφιλή ή είναι ντροπαλά, έλκονται από τις ευκαιρίες δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας σε ηλεκτρονικές κοινότητες. Αγόρια, κυρίως, είναι οι συστηματικοί χρήστες των online παιχνιδιών ρόλων, στα οποία δημιουργούν μια άλλη προσωπικότητα και συνομιλούν με τους άλλους παίχτες. Αν και αυτό φαίνεται ως μια κοινωνική δραστηριότητα, για το εσωστρεφές άτομο, η υπερβολική ενασχόληση με τέτοιου είδους παιχνίδια μπορεί να σημαίνει την απομόνωση από τους φίλους και τους συνομηλίκους.

Συμπτώματα

Ψυχολογικά:

• Aίσθηση ευφορίας όση ώρα βρισκόμαστε στο Διαδίκτυο.
• Είμαστε ανίκανοι να σταματήσουμε την δραστηριότητα.
• Αποζητούμε όλο και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο.
• Παραμελούμε οικογένεια και φίλους.
• Νιώθουμε κενοί, θλιμμένοι και οξύθυμοι όταν δεν βρισκόμαστε στο Διαδίκτυο.
• Λέμε ψέματα στην οικογένεια και τους φίλους μας για τις δραστηριότητες μας. Αντιμετωπίζουμε προβλήματα με τη δουλειά και το σχολείο.

Σωματικά:

• Διατροφικές διαταραχές.
• Διαταραχές του ύπνου και αλλαγή των συνηθειών ύπνου.
• Μυοσκελετικές παθήσεις (π.χ. σκολίωση).
• Μειωμένη αθλητική δραστηριότητα.
• Ξηρά μάτια - μυωπία
• Ημικρανίες
• Παραμέληση προσωπικής υγιεινής.

Συμβουλές προς γονείς

Αν τα παιδιά σας περνούν πολύ ώρα στο Διαδίκτυο χρειάζεται να δημιουργήσετε μια ισορροπία μεταξύ του διαδικτύου και άλλων δραστηριοτήτων.

• Εξετάστε αν το παιδί σας ασχολείται υπερβολικά με το Διαδίκτυο - αναρωτηθείτε αν το αποσπά από το σχολείο, την υγεία του και τις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους.
  
  
• Αν δείχνει ισχυρά σημάδια εξάρτησης χρειάζεστε βοήθεια από ειδικό.
  
  
• Η καταναγκαστική χρήση του Διαδικτύου μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα άλλων προβλημάτων όπως η κατάθλιψη, ο θυμός και η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
  
  
• Εξετάστε τις δικές σας online συνήθειες. Αν δυσκολεύεστε να ελέγξετε την χρήση του Διαδικτύου σκεφθείτε ότι είστε το πιο σπουδαίο μοντέλο ρόλου στο παιδί σας.
  
  
• Δημιουργείστε ένα κατάλογο με τους κανόνες χρήσης του Διαδικτύου από το παιδί σας. Θα πρέπει να περιλάβετε τα είδη των ιστοσελίδων που είναι εκτός.
  
  
• Μην απαγορεύετε κάτι έτσι απλά. εξηγήστε τους λόγους που σας οδήγησαν σε αυτό έτσι ώστε να αποφύγετε τυχόν προστριβές.
  
  
• Μιλήστε για τους online φίλους και τις δραστηριότητες του παιδιού σας όπως το ρωτάτε και για τις άλλες τους δραστηριότητες.
  
  
• Μάθετε ποια δωμάτια συζητήσεων ή πίνακες μηνυμάτων επισκέπτεται το παιδί σας και σε ποιόν μιλά για αυτά.
  
  
• Ζητείστε από τα παιδιά σας να μη μιλούν σε αγνώστους.
  
  
• Επιμένετε να σας ενημερώνουν αν επιθυμούν να συναντήσουν ένα on line φίλο.
  
  
• Μιλήστε τους για την πορνογραφία στο Διαδίκτυο και κατευθύνετέ τα σε ιστοσελίδες για την υγιή σεξουαλικότητα.
  
  
• Διδάξτε το παιδί σας υπεύθυνη συμπεριφορά στο Διαδίκτυο.
  
  
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να δημιουργούν σχέσεις με συνομήλικα παιδιά και προτρέψτε τα στις αθλητικές δραστηριότητες.
  
  
• Όταν νοικιάζετε παιχνίδια για το παιδί σας από κάποιο κατάστημα βίντεο της γειτονιάς ή ξέρετε ότι το παιδί πήρε κάποιο παιχνίδι από ένα φίλο του, καλό είναι να ενημερώνεστε για το περιεχόμενο του συγκεκριμένου παιχνιδιού και για την ηλικία που προορίζεται. Μπορείτε να αναζητήσετε στοιχεία για το κάθε παιχνίδι στις ιστοσελίδες διαβάθμισης όπως το PEGI (http://www.pegi.info) αναγράφοντας το όνομα του παιχνιδιού. Το πιο απλό και πιο σωστό βέβαια αν έχετε χρόνο είναι να παίξετε μια φορά το παιχνίδι με το παιδί σας και να διαπιστώσετε και μόνοι σας το πόση βία ή σεξ περιέχει.

Έχει πάντως ιδιαίτερη βαρύτητα στο να μη θεωρήσουν οι γονείς το Διαδίκτυο τον κακό δαίμονα των καιρών και να μην ενστερνιστούν την βολική άποψη ότι προκαλεί εθισμό. Το Διαδίκτυο είναι ένα μέσο επικοινωνίας, γνώσης, αλλά και ψυχαγωγίας. Είναι χρήσιμο, θετικό και βασικά, απαραίτητο. Η ατομική μας ευθύνη ως προς τη συνετή χρήση του από μας και τα παιδιά μας είναι τεράστια. Σε επίπεδο πολιτικής ο έλεγχος είναι απαραίτητος, η συνεισφορά της τεχνογνωσίας καθώς και η συνεργασία των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Οικογένειας. Είναι απαίτηση πια να κατασκευάζονται παιχνίδια πιο φιλικά προς την ανθρώπινη ψυχή και τον πολιτισμό. Επίσης είναι απαραίτητο να αναγράφονται οι κατάλληλες προειδοποιήσεις σε όσα παραβιάζουν βασικές κοινωνικές αρχές. Η ενημέρωση των εκπαιδευτικών και τα σεμινάρια στους έφηβους από ειδικούς μαζί με τη συνεργασία της οικογένειας θεωρώ ότι θα βοηθήσουν σημαντικά στη εκπαίδευση των νέων ως προς την ανακάλυψη της υγιούς και συνετής χρήσης του Διαδικτύου.

Πάντα πρέπει να προβληματιζόμαστε γιατί το παιδί μας εστιάζει όλη την ύπαρξή του σε φανταστικούς ήρωες και δεν βρίσκει νόημα στην καθημερινή ζωή που εμείς σαν γονείς θέλουμε σίγουρα να το κάνουμε να την αγαπήσει.

«Εθισμός στο διαδίκτυο – οδηγίες στους γονείς», Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Πηγή