Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και αντιμετώπιση

Κάθε 68 δευτερόλεπτα πεθαίνει κάπου στον κόσμο μια γυναίκα με καρκίνο μαστού. Παγκόσμια ημέρα πρόληψης κατά του καρκίνου του μαστού σήμερα, που προσβάλλει μία στις δέκα γυναίκες. Η εν λόγω ασθένεια παρά τη συχνότητά της εάν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να θεραπευτεί. Για αυτό και η ενημέρωση είναι αναγκαία. Συγκεκριμένα αν ο καρκίνος διαγνωσθεί πριν επεκταθεί σε άλλα όργανα, το 5ετές ποσοστό επιβίωσης των γυναικών που έχουν νοσήσει ξεπερνά το 95 %.

Η έγκαιρη διάγνωση επιτυγχάνεται με την αυτοεξέταση την μαστογραφία και την κλινική εξέταση από ειδικό γιατρό.

Ποιες είναι οι μέθοδοι πρόληψης του καρκίνου του μαστού;

Για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού διάφορες εργασίες επισημαίνουν πολλούς παράγοντες κινδύνου, όπως ορμόνες, παχυσαρκία, γενετικό έδαφος, κληρονομικοί συντελεστές κ.λ.π. Εκτός ίσως από την αυστηρή τήρηση των ενδείξεων για την χορήγηση ορμονών, δεν φαίνεται ότι υπάρχουν κάποια άλλα μέτρα για την πρωτογενή πρόληψη του καρκίνου του μαστού.

Ωστόσο, για το νεόπλασμα αυτό, το οποίο αποτελεί μεγάλο πρόβλημα υγείας για τις γυναίκες, υπάρχει αποτελεσματική δευτερογενής πρόληψη, δηλαδή έγκαιρη προσυμπτωματική διάγνωση. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους:

* Με αυτοεξέταση μαστού
* Με κλινική εξέταση από γιατρό (ψηλάφηση μαστών)
* Με μαστογραφία (ή άλλη απεικονιστική μέθοδος)

Πως και πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η αυτοεξέταση του μαστού;

Η αυτοεξέταση πρέπει να αρχίζει στην ηλικία των 20 ετών και να γίνεται κάθε μήνα, λίγες μέρες μετά τη λήξη της εμμήνου ρύσεως (περιόδου). Αν η περίοδος έχει σταματήσει, η γυναίκα πρέπει να διαλέξει μια ειδική μέρα, λ.χ. την 1 η κάθε μηνός. Αν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στο μαστό, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, διότι ναι μεν στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι αλλαγές ή και τυχόν ογκίδια που έχετε εντοπίσει δεν είναι καρκίνος, αλλά γιατί να το διακινδυνεύσετε;

Για να κάνετε σωστά την αυτοεξέταση μαστού, ακολουθήστε τις εξής οδηγίες:

1. Καθίστε ή στηθείτε μπροστά στον καθρέφτη, αφήστε τα χέρια να πέσουν ελεύθερα στο πλάι και κοιτάξετε προσεκτικά τους μαστούς σας για οποιεσδήποτε αλλαγές στο μέγεθος και το σχήμα. Αναζητήστε τυχόν εξάνθημα, πτυχή ή κοίλανση στο δέρμα, καθώς και τυχόν έκκριμα ή αλλοίωση στις θηλές.
2. Σηκώστε και τα δύο χέρια πάνω από το κεφάλι και αναζητήστε τα ίδια ακριβώς πράγματα. Εάν έχετε ξανακάνει αυτοεξέταση, προσπαθήστε να διαπιστώσετε αν υπάρχει οποιαδήποτε αλλαγή από την προηγούμενη φορά που ελέγξατε τους μαστούς σας.
3. Στη συνέχεια, ξαπλώστε στο κρεβάτι, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι ή μία διπλωμένη πετσέτα μπάνιου κάτω από τον αριστερό σας ώμο και φέρτε το αριστερό σας χέρι κάτω από το κεφάλι. (Από το στάδιο αυτό μέχρι και το στάδιο 7 θα ψάχνετε για ογκίδιο ή πύκνωση στους ιστούς).
4. Με τα δάχτυλα του δεξιού σας χεριού ενωμένα και τεντωμένα αρχίστε να πιέζετε μαλακά αλλά σταθερά τον μαστό, κάνοντας μικρές κυκλικές κινήσεις, για να ψηλαφήσετε τον ιστό μεταξύ των δακτύλων σας και του τοιχώματος του θώρακα. Αρχίστε από το έξω μέρος του μαστού κοντά στην αριστερή σας μασχάλη και ψηλαφήστε αργά και προσεκτικά με μικρές κυκλικές κινήσεις γύρω από όλη την περίμετρο του μαστού σας.
5. Τώρα μετακινήστε τα δάχτυλα σας κατά 2 εκατοστά πιο μέσα, προς την κατεύθυνση της θηλής, και κάνετε τις ίδιες μικρές κυκλικές κινήσεις γύρω από το μαστό. Επαναλάβετε το ίδιο όσες φορές χρειάζεται για να ψηλαφήσετε κυκλικά ολόκληρη την επιφάνεια του μαστού, από το έξω μέρος μέχρι και τη θηλή.
6. Κατεβάστε τώρα το αριστερό σας χέρι προς τα κάτω, στο πλάι του σώματός σας, και χρησιμοποιώντας την εσωτερική επιφάνεια των δακτύλων εξετάστε το μέρος κάτω από τη μασχάλη, γιατί και σε αυτή την περιοχή υπάρχει ιστός του μαστού (μαστικός ιστός).
7. Επαναλάβετε ολόκληρη τη διαδικασία για να ελέγξετε και τον δεξιό μαστό, χρησιμοποιώντας βεβαίως το αριστερό χέρι.

Πόσο συχνά χρειάζεται η εξέταση από ειδικό;

Αν δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος, η ψηλάφηση των μαστών από ειδικό αρκεί να γίνεται μία φορά κάθε τρία χρόνια στις γυναίκες ηλικίας 20-39 ετών. Μετά την ηλικία των 40 ετών η κλινική εξέταση πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο. Εάν συντρέχει λόγος ο γιατρός μπορεί να ζητήσει συμπληρωματικές εξετάσεις ή συχνότερη κλινική εξέταση. Εάν υπάρχουν ψηλαφητά μορφώματα μπορεί να προχωρήσει σε παρακέντησή τους και εξέταση του υλικού. Λόγου χάριν μπορεί να παρακεντήσει μία κύστη και να στείλει το υγρό για εξέταση ή ένα συμπαγές ογκίδιο και να ζητήσει κυτταρολογική εξέταση.

Τι είναι η μαστογραφία, πότε πρέπει να γίνεται και ποια η συμβολή της στην πρόληψη του καρκίνου;

Η μαστογραφία είναι μία απλή ακτινογραφία των μαστών, που γίνεται με ειδικό μηχάνημα και με πολύ χαμηλή δόση ακτινοβολίας. Συνήθως η πρώτη μαστογραφία γίνεται στην ηλικία των 40 ετών και αποκαλείται «εξέταση αναφοράς», διότι με αυτήν θα συγκρίνονται οι μαστογραφίες που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια. Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS ) συνιστά να γίνεται η μαστογραφία κάθε χρόνο από την ηλικία των 40 ετών και μετά, ενώ το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (National Cancer Institute ) συνιστά να γίνεται η πρώτη μαστογραφία στα 40 και μετά κάθε 1 έως 2 χρόνια. Οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί οργανισμοί, πάντως, συνιστούν πλέον να γίνεται η πρώτη μαστογραφία στην ηλικία των 36 ετών και να χρησιμοποιείται ως μέσον σύγκρισης με τις επόμενες.

Σε σπάνιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να γίνει η εξέταση νωρίτερα, αλλά για συγκεκριμένο λόγο. Σε νεότερες ηλικίες ή αν πρέπει να αποφύγουμε τη μαστογραφία, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει υπερηχογράφημα των μαστών.

Η μαστογραφία έχει συμβάλει στην έγκαιρη διάγνωση πολλών περιπτώσεων καρκίνου με επακόλουθο καλές θεραπευτικές προοπτικές. Θεωρείται ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για τις διαδικασίες πρόληψης.

Ευεργετική είναι η μαστογραφία για τις γυναίκες σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε από τον δρ Μπλέικ Κάντι του Νοσοκομείου για τον Καρκίνο του Μαστού του Cambridge και της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ στη Μασσαχουσέτη. Το αποτέλεσμα της έδειξε ότι οι γυναίκες οι οποίες δεν έχουν ποτέ υποβληθεί σε μαστογραφία είναι πολύ πιθανότερο να πεθάνουν από καρκίνο του μαστού σε σχέση με τις γυναίκες που υποβάλλονται τακτικά στην εξέταση.

Όπως χαρακτηριστικά προέκυψε το 75% από τις γυναίκες, οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα, αλλά στη συνέχεια πέθαναν από καρκίνο του μαστού, δεν είχαν κάνει ποτέ μαστογραφία ή διαγνώστηκαν με καρκίνο αμέσως μετά την πρώτη μαστογραφία. Αντίθετα, μόνο το 25% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα και πέθαναν από καρκίνο του μαστού είχαν υποβληθεί σε περισσότερες από μία μαστογραφίες.

Σε δήλωσή του ο δρ Μπλέικ Κάντι υποστήριξε ότι "Οι γυναίκες οι οποίες υποβάλλονται σε μαστογραφία έχουν μόνο 4,7% ποσοστό θνησιμότητας ενώ 56% αυτές που δεν το κάνουν".

Οι επιστήμονες εξέτασαν 6.997 ασθενείς με καρκίνο του μαστού από τη Μασαχουσέτη, κάποιες από τις οποίες υποβάλλονταν τακτικά σε μαστογραφία και κάποιες όχι, κατά το διάστημα 1990 - 1999. Οι ασθενείς στη συνέχεια παρακολουθήθηκαν μέχρι το 2007. Μετά από 12,5 χρόνια παρακολούθησης, 461 από τις γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα, πέθαναν από καρκίνο του μαστού. Σχεδόν το 75% από αυτές δεν έκαναν τακτικά μαστογραφία.

Περισσότερες από 400.000 γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο πεθαίνουν ετησίως από καρκίνο του μαστού.

Περίπου το 40% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να είχε προληφθεί εάν οι γυναίκες φρόντιζαν να έχουν μειωμένο βάρος, να πίνουν λιγότερο αλκοόλ, να ασκούνται περισσότερο σωματικά και να θηλάζουν τα μωρά τους, υποστηρίζει μία νέα επιστημονική μελέτη που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Η μελέτη η οποία συνοψίζει τα συμπεράσματα 81 νέων ερευνών για τη σχέση μεταξύ τρόπου ζωής και καρκίνου, δείχνει ότι 70.000 περιπτώσεις καρκίνου του μαστού θα μπορούσαν να αποτρέπονται κάθε χρόνο μόνον στις Ημωμένες Πολιτείες αν τηρούνταν οι παραπάνω προϋποθέσεις.

"Σήμερα είμαστε πιο σίγουροι από ποτέ ότι οι γυναίκες μπορούν να μειώσουν εντυπωσιακά τον κίνδυνο (να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού) αν διατηρούν ένα υγιές βάρος, αν είναι δραστήριες σωματικά και αν περιορίσουν την ποσότητα του αλκοόλ που πίνουν", λέει ο δρ. Μάρτιν Ουάιζμαν του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο, επικεφαλής της έρευνας.

Στη μελέτη, η οποία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα http://www.dietandcancerreport.org/, οι επιστήμονες συμβουλεύουν τον σύγχρονο άνθρωπο να ασκείται τουλάχιστον επί μισή ώρα την ημέρα. Οι άνδρες πρέπει να μειώσουν το αλκοόλ σε δύο ποτά ημερησίως και οι γυναίκες σε ένα.

Ο καρκίνος του μαστού σκοτώνει σε ολόκληρο τον κόσμο 400.000 γυναίκες και πολύ λίγους άνδρες κάθε χρόνο, ενώ μόνο στις ΗΠΑ 40.000 γυναίκες.

Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μία διατροφή με μειωμένα λιπαρά, η συστηματική άσκηση, το μειωμένο βάρος και ο θηλασμός είναι παράγοντες που μπορούν να προλάβουν την εκδήλωση καρκίνου του μαστού. Ωστόσο ένα σημαντικό ποσοστό περιπτώσεων οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες και δεν σχετίζεται με τον τρόπο ζωής.

Πηγή: madata