Η δραματική μείωση των δασικών εκτάσεων, από τις πυρκαγιές των δυο τελευταίων χρόνων, αλλά και η άναρχη και χωρίς πρόγραμμα αστικοποίηση του λεκανοπεδίου έχουν φτάσει στα όρια το μικροκλίμα της Αθήνας. Είναι εντυπωσιακό το ότι, σύμφωνα με τη μελέτη που εκπονήθηκε από την καθηγήτρια Μ. Μιμίκου, μόνο το 18% επί του συνόλου της έκτασης της χώρας αποτελεί πλέον δασική έκταση, όταν στις αρχές 19ου αιώνα η δασική κάλυψη αποτελούσε περισσότερο από το 40%. Πόσο δε μάλλον στην Αττική, της οποίας οι χώροι πρασίνου και οι ορεινοί όγκοι μειώθηκαν δραματικά τα τελευταία χρόνια.
Μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές πλημμυροπαθείς περιοχές στην Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας, δηλαδή η Αθήνα. Η αστική ανάπτυξη της πρωτεύουσας τα τελευταία 50 χρόνια, δηλαδή η αύξηση των κατοικημένων, βιομηχανικών και εμπορικών περιοχών, αλλά και η μείωση των φυσικών πάρκων και του δικτύου ποταμών, το οποίο μπαζώθηκε για να μετατραπεί είτε σε δρόμους είτε σε κτίρια, είναι οι κυριότεροι παράγοντες για την πρόκληση πλημμυρών. Εξίσου σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η κρατική αδιαφορία, καθώς τα αντιπλημμυρικά έργα είναι σχεδόν ανύπαρκτα, ενώ τα δίκτυα όμβριων υδάτων ανεπαρκή και πεπαλαιωμένα.
Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται το υδατικό διαμέρισμα της Αττικής με το πυκνό υδρογραφικό δίκτυό του και πάνω σε αυτό οι περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου. Η Γλυφάδα, το Μενίδι, το Κορωπί, η Ελευσίνα το Περιστέρι, τα Μέγαρα, το Χαλάνδρι, το Μαρούσι και Μαραθώνας είναι οι περιοχές που κινδυνεύουν άμεσα.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΕΜΠ η Αθήνα δεν είναι η πρωτεύουσα της χώρας μόνο διοικητικά, αλλά και στις καταστροφές λόγω πλημμυρών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται τα τελευταία 40 χρόνια έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 100 άνθρωποι από αυτό το καταστροφικό φαινόμενο. Ειδικότερα στις αστικές περιοχές, που ενδιαφέρουν και περισσότερο από πλευράς προστασίας των κατοίκων, οι κύριοι παράγοντες που επιδεινώνουν την επικινδυνότητα και καταστροφικότητα των πλημμυρών είναι:
- Η ολοένα αυξανόμενη αστικοποίηση και η μείωση του πράσινου από πυρκαγιές και άλλες αιτίες, με άμεσο αποτέλεσμα τη σημαντική συντόμευση του χρόνου συρροής των νερών και την μεγάλη αύξηση του συντελεστή απορροής. Παραδείγματος χάρη, ο συντελεστής απορροής μπορεί να είναι από 25-35% σε μια εξωαστική περιοχή, αυξάνεται σε 90-95% σε μια αστική, δηλαδή το 90-95% της βροχής μετατρέπεται σε απορροή!
- Η εξαφάνιση πρακτικά του υδρογραφικού δικτύου μέσα στις πόλεις, όπου τα ρέματα έχουν καλυφθεί από δρόμους, πλατείες και σπίτια.
- Η ανεπάρκεια των ρεμάτων που έχουν απομείνει να αναλάβουν την αυξημένη απορροή και μάλιστα με μειωμένη συνήθως διατομή, αφού τα περισσότερα είναι μπαζωμένα ή έχουν δομηθεί παράνομα. Θα πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι είναι ευχής έργο που υπερχειλίζουν οι δρόμοι, τα υπόγεια κλπ και τα νερά δεν καταλήγουν όλα στους φυσικούς τους αποδέκτες. Γιατί αν συνέβαινε αυτό τότε θα είχαμε μεγαλύτερες καταστροφές και θα θρηνούσαμε περισσότερα θύματα. Οι πλημμυρισμένοι δρόμοι κλπ που βλέπουμε κατά τη διάρκεια των πλημμυρών δρουν ανακουφιστικά στην περίπτωση αυτή.
- Η ανεπάρκεια των δικτύων ομβρίων που είναι παλαιά και μελετημένα για άλλες συνθήκες. Αυτό αφορά στο πρωτεύον δίκτυο, γιατί το δευτερεύον και ιδιαίτερα το τριτεύον δίκτυο είναι ανύπαρκτα σε πολλές περιοχές με αποτέλεσμα με την παραμικρή βροχή να πλημμυρίζουν οι δρόμοι και να δίνουν οι πόλεις μια εικόνα πλήρους αποδιοργάνωσης.
- Η ανεπαρκής συντήρηση των υπαρκτών δικτύων και ο ελλιπής καθαρισμός των φρεάτων, καθώς τα μπάζα και τα σκουπίδια που βρίσκονται στους δρόμους φράζουν τα φρεάτια.
- Οι μελέτες των αντιπλημμυρικών έργων που θα πρέπει να εκσυγχρονισθούν με βάση τις εξελίξεις της επιστήμης και όχι να βασίζονται σε πεπαλαιωμένες εμπειρικές μεθόδους (Rational Formula κλπ). Επιπλέον, το κάθε έργο θα πρέπει να σχεδιάζεται με βάση την ιδιαιτερότητά του.
- Ένα άλλο στοιχείο είναι η έλλειψη μετρήσεων (συστηματικών παρατηρήσεων) απορροής σε πολλές πλημμυροπαθείς περιοχές, ιδιαίτερα στις αστικές. Όσο καλά μοντέλα να χρησιμοποιήσει κανείς, αν δεν μπορεί να τα ρυθμίσει στη βάση πραγματικών μετρήσεων, μόνον υποθέσεις μπορεί να κάνει και επομένως εκτιμήσεις πλημμυρών που οδηγούν σε έργα μειωμένης αξιοπιστίας.
«Τα αποσπασματικά μέτρα αντιμετώπισης των καταστροφών που συνήθως λαμβάνονται εκ των υστέρων, έχουν δυσανάλογη με το κόστος τους συμβολή στην αντιμετώπιση του προβλήματος των πλημμυρών. Ο κρατικός μηχανισμός αναλώνεται σήμερα σε μέτρα θεραπείας των αποτελεσμάτων και όχι πρόληψης καταστροφών», συμπεραίνει η έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Στον κίνδυνο για την έξαρση των πλημμυρικών φαινομένων αναφέρεται και η τελευταία έρευνα του WWF Ελλάς και του Εθνικού Αστεροσκοπείου «Το αύριο της Ελλάδας: επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα κατά το άμεσο μέλλον». Αντικείμενο της έκθεσης είναι η πρόβλεψη των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών στην χώρα μας από το 2021 έως το 2050, και όπως τονίζεται η δυσφορία στα μεγάλα αστικά κέντρα θα αυξηθεί καθώς οι μέρες καύσωνα θα αυξηθούν κατά 20, ενώ παράλληλα θα αυξηθούν οι ακραίες βροχοπτώσεις από 10 έως 20%. Αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι οι πυρκαγιές στα περιαστικά δάση, αλλά και οι έντονες πλημμύρες.
Ο υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων του WWF Ελλάς Κωνσταντίνος Λιαρίκος μίλησε στη zougla.gr και υποστήριξε ότι οι συνεχείς και μεγάλες πυρκαγιές, όπως και τα μπαζωμένα ρέματα και χείμαρροι μπορούν να δημιουργήσουν μεγάλες και καταστροφικές πλημμύρες. Ο κύριος Λιαρίκος σημείωσε ότι υπάρχει μία σειρά από αντιπλημμυρικά μέσα που πρέπει να λάβει η πολιτεία και τόνισε ότι το σημαντικότερο είναι η πρόληψη πυρκαγιών στα περιαστικά δάση, ώστε να διατηρηθεί το πράσινο και να μειωθούν οι κίνδυνοι εμφάνισης πλημμυρών.
(Πηγή)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου